Dan Etete
Mmádu
ụdịekerenwoke Dezie
mba o sịNaijiria Dezie
Aha enyereDan Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya25 Jenụwarị 1945 Dezie
Ọrụ ọ na-arụOnye ndọrọ ndọrọ ọchịchị Dezie

 

Dan Etete (amụrụ na 26 Jenụwarị 1945) aka Chief Dauzia Loya Etete, bụ onye bụbu Minista Naijiria nke Petroleum (1995-1998), n'okpuru ọchịchị Gen. Sani Abacha's 1995 ma maa ya ikpe dị ka onye na-ehicha ego n'afọ 2007.[1][2][3][4]

Akụkọ ndụ dezie

A mara Dan Etete ikpe maka ịpụnara ego n'ụlọ ikpe France n'afọ 2007.[5][6] A chọpụtakwara na o jiri ego iwu na-akwadoghị zụta ụgbọ mmiri na ụlọ.[5] Kemgbe ahụ, Dan Etete etinyela aka n'usoro omume azụmaahịa iwu na-akwadoghị na nke aghụghọ ma n'ógbè ma na mba ofesi.[7] N'afọ 2007, a mara ya ikpe ma maa ya ikpe ịga mkpọrọ afọ atọ na ịkwụ ụgwọ 300,000 euro (ihe dị ka $ 440,000) site n'aka Gọọmentị France maka ịkwụ ụgwọ.[8] Ka oge na-aga, gọọmentị France gbaghaara ya n'afọ 2014, itinye aka ma ọ bụ ọrụ Dan Etete n'ụzọ iwu na-akwadoghị akwụsịghị ebe ahụ mana ọ gara n'ihu n'ihi na a sịrị na ọ na-etinye aka n'inyefe ijeri $ 1.3 maka ire mmanụ nke Malabu Company nwere site na Shell na Eni ma nyefee ya na ụlọ ọrụ ahụ n'oge ọchịchị onye bụbu onye isi ala Naijiria bụbu Jonathan, onye a na-azọrọ na ya na ya na-etinye aha na nkwekọrịta aghụghọ na 2011.[9][10][11][12][13]

Nrụrụ aka dezie

N'afọ 2011, dị ka onye bụbu Minista nke Petroleum n'okpuru onye ọchịchị aka ike nke ndị agha General Sani Abacha, Dan Etete nyere aka nyefee ụgwọ nke ijeri $ 1.1 na Malabu Oil and Gas. Dan Etete guzobere Malabu na 1998 site na iji njirimara ụgha iji nye onwe ya ngọngọ mmanụ bara uru, OPL 245, nke ọ kwụrụ naanị $ 2 nde n'ime $ 20 nde nke steeti chọrọ.[14]

N'oge ọchịchị Goodluck Jonathan, a sịrị na Dan Etete nyere aka nyefee ụgwọ site na Shell na Eni gaa na Malabu Oil and Gas. The Economist na-akọ na ọ bụ naanị $ 800 nde n'ime $ 1.1 ijeri maka Malabu Oil na Gas ka gọọmentị Naijiria zigara. Attorney General nke Naijiria, Mohammed Bello Adoke, onye bịanyere aka na akwụkwọ ndị metụtara ịkwụ ụgwọ ahụ, gọnahụrụ na ndị ọrụ gọọmentị kerịtara ndị ọzọ.[15] Mbufe ahụ nye onye omekome a mara ikpe, Dan Etete, pụtara n'ihu ọha mgbe onye ọka iwu Russia nke kwuru na ya nyeere Malabu aka ịmekọrịta nkwekọrịta ya na gọọmentị Jonathan gbara akwụkwọ na New York maka $ 66 nde a na-akwụghị ụgwọ.[16]

Ma Shell na Eni, ka ọ na-erule Septemba 2014, nọ n'okpuru nyocha maka nrụrụ aka site n'aka ndị ọchịchị UK na Ịtali maka ihe merenụ.[17][18][19]

N'afọ 2017, ozi ịntanetị ndị ụlọ ọrụ enyemaka na-emegide nrụrụ aka Global Witness na Finance Uncovered nwetara doro anya na ndị isi Shell na Dan Etete na-ekwurịta okwu ozugbo maka otu afọ tupu nkwekọrịta mmanụ nke mere ka Dan Etete baa ọgaranya.[20][21][22]

Ihe odide dezie

  1. The ripples of OPL 245 (en). www.africa-confidential.com. Retrieved on 2021-09-13.
  2. King. "Shell admits dealing with money launderer", BBC, 2017-04-11. Retrieved on 2019-06-08. (in en-GB)
  3. Ben (2018-09-23). Two men convicted of corruption over Shell and Eni Nigerian oil deal (en). The Independent. Retrieved on 2019-06-08.
  4. Court orders arrest of former Nigeria petroleum minister (en-US). The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (2020-01-30). Retrieved on 2021-09-18.
  5. 5.0 5.1 Padmore. "Nigeria loses $6bn from 'corrupt' oil deal", BBC, 2018-11-26. Retrieved on 2019-06-08. (in en-GB)
  6. Parodi. "Eni, Shell knew of 'sharks' in Nigeria graft case: judge", Reuters, 2018-12-17. Retrieved on 2019-06-08. (in en)
  7. Malabu: Why EFCC filed corruption charges against Shell, Eni, Adoke, others | Premium Times Nigeria (en-GB) (2017-03-03). Retrieved on 2021-09-16.
  8. Former Nigerian oil minister convicted in France. Sahara Reporters (2007-11-07). Retrieved on 2021-09-16.
  9. Odunsi (2014-03-31). Money laundering charges: France pardons Dan Etete (en-US). Daily Post Nigeria. Retrieved on 2021-09-16.
  10. Facilitate - Definition, Meaning & Synonyms (en-US). Vocabulary.com. Retrieved on 2022-03-10.
  11. president | Definition, Responsibilities, & History | Britannica (en). www.britannica.com. Retrieved on 2022-03-09.
  12. Administration - Definition, Meaning & Synonyms (en-US). Vocabulary.com. Retrieved on 2022-03-10.
  13. Arusuraire (2018-09-04). Where Is Nigeria's Former Oil Minister Dan Etete? (en-US). Olatorera Consultancy Limited. Retrieved on 2021-09-13.
  14. "How Ex-Nigerian Petroleum Minister, Dan Etete, Laundered Millions Of Dollars", Sahara Reporters, 16 June 2013.
  15. "Safe sex in Nigeria", The Economists, 15 June 2013.
  16. "Nigeria oil deal puts focus on energy sector", Financial Times, 20 May 2012.
  17. Corruption - Definition, Meaning & Synonyms (en-US). Vocabulary.com. Retrieved on 2022-03-10.
  18. "UK police probing Shell, ENI Nigerian oil block deal", Reuters, 24 July 2014.
  19. "Eni chief under investigation", Energy News Premium, 12 September 2014.
  20. Negotiation - Definition, Meaning & Synonyms (en-US). Vocabulary.com. Retrieved on 2022-03-11.
  21. Malabu suspected fraudster, Dan Etete, accuses ex-commissioner of fraud | Premium Times Nigeria (en-GB) (2014-04-16). Retrieved on 2021-09-14.
  22. Shell and the money-launderer: Damning emails of Nigerian deal, Evening Standard (UK), 10 April 2017.