Bọọdụ Azụmahịa mpaghara ọwụwa anyanwụ Naijiria

Ndị na-ahụ maka ịre ahịa n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ Naijiria bụ ndị nwere iwu na-ahụ maka ịzụrụ na ibuga ngwa ahịa mbupụ na mpaghara ọwụwa anyanwụ nke Naijiria.

Bọọdụ Azụmahịa Ọwụwa Anyanwụ Naijiria bụ onye na-ahụ maka ịzụta na ibuga n'ọdụ ụgbọ mmiri nke ngwaahịa ndị e mepụtara na mpaghara ọwụwa anyanwụ nke Naịjirịa. Na mgbakwunye, iji chebe ndị na-emepụta ihe na ụlọ ọrụ ahụ pụọ na mgbanwe ọnụahịa, ụlọ ọrụ ahụ mere ndokwa maka ndị na-arụ ọrụ ka a kwụọ ha ọnụahịa a kwadoro n'oge ọ bụla.[1] Ebumnuche dị mkpa nke ụlọ ọrụ ahụ bụ inweta ego karịrị akarị iji kwado ụlọ ọrụ gọọmentị na mpaghara ahụ. N'ihi ya, ọ gbatịrị enyemaka na njikọta akụ na ụba nke mpaghara ọwụwa anyanwụ Naijiria ma nye onyinye nke Mahadum Naịjirịa.[1]

Ihe ndị isi na-ebupụ na bọọdụ ahụ bụ ngwaahịa ndị metụtara mmanụ nkwụ, dị ka mmanụ nkwụ na mkpụrụ nkwụ. A na-emepụta Benisidi, ọla kọpa, koko na ahụekere n'ụba, mmepụta ha dị obere ma e jiri ya tụnyere ihe nkwụ a na-emepụta.

Akụkọ ihe mere eme

dezie

Ọrụ nke ụlọ ọrụ na-ere ahịa na mpaghara Ọwụwa Anyanwụ malitere na bọọdụ ụlọ ọrụ Ahụmahụ mmepụta mmanụ akwụ nke ndị ọchịchị na-achị ala ahụ guzobere n'ọnwa Eprel afọ 1949. Kọmitii na-emepụta mmanụ na-ahụ maka mbupụ nke ihe ndị metụtara nkwụ mmanụ na mba ahụ, mee ndokwa iji hụ na ọnụahịa kwụsiri ike, ma kenye ego ndị ọrụ ugbo nchekwa ma ọ bụ nchekwa nkwụsi ike, yana ọrụ sayensị na mmepe dị ka ọmụmụ achọpụta nke mmanụ akwụ nke mpaghara ọdịda anyanwụ Afrika. N'etiti afọ 1949 na 1954, nzukọ ahụ nwetara uru n'ihi ụtụ isi na usoro ọnụahịa nwetara dị ka iwu.[2] Ọ tara ahụhụ ụfọdụ n'oge ịzụta ọghọm nke afọ 1953 rue 1954 na akụkụ nke ego ndị a na-echekwa na mbụ ka a kwụrụ ndị ọrụ ugbo iji belata mmetụta nke ọnụahịa dị ala. N'oge ọ dị, ụlọ ọrụ na-emepụta nkwụ mmanụ wegara ego na ụlọ ọrụ mmepụta na mmepe mpaghara maka nguzobe ụlọ ọrụ mmanụ ọsụ ụzọ.[2]

Ntinye na mmejuputa iwu ọhụrụ n'afọ 1954 mepụtara Ụlọ ahịa ahịa nke mpaghara ọwụwa anyanwụ nke nwetara ọtụtụ n'ime akụ nke bọọdụ na emepụta mmanụ akwụ nke mba Naijiria.[3] Site n'afọ 1954 gaa n'ihu, ọrụ nke bọọdụ ahụ malitere ịgbanwe, a chịkọtara ego ndị ọzọ ma jiri ha kwado ụlọ ọrụ ọha na eze na nke onwe na mpaghara ndị na-abụghị mmanụ nkwụ. Ewezuga enyemaka maka ụlọ ọrụ mmepe na ego mpaghara, ụlọ ọrụ ahụ tinyere ego n'ụlọ ọbá ego Afrikan Continental nakwa na ụlọ ọrụ Cimenti nke ndị Naịjiria dị na Nkalagu.[3]

Ọrụ

dezie
  • Na-achịkwa ọrụ nke ndị na-azụ ahịa nwere ikikere nke ngwaahịa mbupụ.
  • Dezie ọnụahịa a kwụrụ ndị na-emepụta iji hụ na ọnụahịa kwụsiri ike.
  • Nye ego maka ịzụta na mbupụ nke ngwaahịa mbupụ.
  • Na-akwalite mmepe nke ụlọ ọrụ na-emepụta ihe na obodo mmepụta ihe.

Ihe omume

dezie

ENMB na-achịkwa ihe achọrọ maka ụlọ ọrụ ma ọ bụ ndị mmadụ n'otu n'otu na-ezube ịghọ ndị na-azụ ahịa nke ngwaahịa ndị metụtara nkwụ mmanụ. E kwuru na ndị ọrụ ga-enwe ohere ịzụta tọn narị anọ nke mkpụrụ nkwụ na tọn narị abụọ nke mmanụ nkwụ n'ime afọ mbụ nke ọrụ. Na mgbakwunye, ikike iwepụ mkpụrụ nkwụ gaa n'ọdụ ụgbọ mmiri na mmanụ nkwụ gaa na ụlọ ọrụ na-ahụ maka mmanụ a họpụtara.

E nyere ụlọ ọrụ ahụ iwu idozi ọnụahịa ndị na-emepụta ihe na ọnụego nke ga-egbochi mgbanwe oge. Ụlọ ọrụ ahụ setịpụrụ ọnụahịa dị ka ọkwa ọ bụla nke nkwụ na-emepụta ihe na-ekpebi site na ọnụ ọgụgụ abụba n'efu.[4] Mana ụfọdụ ndị na-ahụ maka akụ na ụba dịka Peter T. Bauer akatọwo iwu nkwụsi ike ọnụahịa ahụ, arụmụka na-atụ aro na ọnụahịa nke ihe ndị a na-emepụta n'ógbè ahụ ga-edozi ala karịa ihe a na-enweta n'ahịa mepere emepe iji hụ na ego dị maka mkpa ndị ọzọ karịa iji gbakwunye ego ndị ọrụ ugbo na-enweta na oge ndị na-adịghị mma. A na-ekwukwa na idozi ọnụahịa ndị na-emepụta ihe na-adịghị mma iji metụta nhọrọ nke nhọrọ ihe ọkụkụ ma belata ego ndị ọrụ ugbo na-enweta.[5]

Iwu Ụlọ Ọrụ Ahịa nke Ebe Ọwụwa Anyanwụ

dezie

Ozugbo o nwere ike ịbụ mgbe ụbọchị iri atọ na otu nke ọnwa Disemba gasịrị n'afọ ọ bụla, Bọọdụ ga-akwadebe akụkọ banyere ọrụ ya n'afọ gara aga ma zigara Minista akụkọ dị otú ahụ yana akwụkwọ ndekọ ego nke Bọọdụ. [6]

Edensibia

dezie
  1. 1.0 1.1 SMITH (May 1961). "THE EASTERN REGIONAL MARKETING BOARD, NIGERIA". Journal of Agricultural Economics 14 (3): 368–374. DOI:10.1111/j.1477-9552.1961.tb01700.x. 
  2. 2.0 2.1 Martin, Susan M. (1988). Palm oil and protest : an economic history of the Ngwa region, south-eastern Nigeria, 1800-1980. Cambridge [England]: Cambridge University Press, 125–127. ISBN 978-0-511-52159-1. OCLC 732957689. 
  3. 3.0 3.1 Helleiner (1964). "The Fiscal Role of the Marketing Boards in Nigerian Economic Development, 1947-61". The Economic Journal 74 (295): 582–610. DOI:10.2307/2228298. ISSN 0013-0133. 
  4. Bauer, P. T. (Péter Tamás) (1963). West African trade : a study of competition, oligopoly and monopoly in a changing economy. Oxon, UK: Routledge, 374. ISBN 978-1-136-87843-5. OCLC 801405992. 
  5. Bauer (1954). "Statistics of Statutory Marketing in West Africa, 1939-51". Journal of the Royal Statistical Society. Series A (General) 117 (1): 1–30. DOI:10.2307/2342767. 
  6. SECOND annual report of the Eastern regional marketing board.