Tahini
obere ụdị nkespread, nrị, food paste Dezie

A na-eji Tahini eme ihe na nri nke Levant na ọwụwa anyanwụ Mediterranean, Ndịda Caucasus, yana akụkụ nke mpaghara Ùgwù Afrika. A na-ejikwa ihe a na-etinye n'ime sesame (ọ bụ ezie na a naghị akpọ ya tahini) mee ihe na nri ụfọdụ n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia.

Okwu mmalite dezie

Tahini sitere na Arabic ma si na Levantine Arabic pronunciation nke ṭaḥīna (طحينة), ma ọ bụ karịa kpọmkwem ṭaḥīniyya (طحينية), ebe Bekee tahina na Hibru t'china טחינה.[1] O sitere na mgbọrọgwụ ط ح ن Ṭ-Ḥ-N, nke dị ka ngwaa طحن ṭaḥana pụtara "ịkụ", ma na-emepụta okwu طحين ṭaḥīn, "mjupụta" n'asụsụ ụfọdụ.[2] Okwu tahini pụtara na Bekee site na ngwụcha afọ 1930.[3][4] Tahini bụ okwu mgbazinye site na tachíni nke oge a (ταχίνι) nke e si na "tahin" nke Ottoman Turkish nweta. Na Turkish nakwa na Italian, a ka na-eji mgbọrọgwụ mbụ tahin mee ihe kama mgbanwe Grik a nabatara n'ụwa niile na okwu ahụ.

Akụkọ ihe mere eme dezie

Ihe kacha ochie a kpọtụrụ aha sesame bụ n'akwụkwọ cuneiform e dere afọ 4000 gara aga nke na-akọwa omenala nke inye chi mmanya sesame. Onye na-akọ akụkọ ihe mere eme Herodotus dere banyere ịkọ ugbo sesame 3500 afọ gara aga na mpaghara Tigris na Yufretis na Mesopotemia. A na-ejikarị ya eme ihe dị ka isi iyi mmanụ.[5]

A kpọtụrụ Tahini aha dị ka ihe mejupụtara hummus kasa, usoro nri e depụtara n'akwụkwọ nri Arabic na-amaghị aha na narị afọ nke iri na atọ, Kitab Wasf al-Atima al-Mutada.[6]

Sesame paste bụ ihe a na-etinye na nri ụfọdụ nke ndị China na ndị Japan; nri Sichuan na-eji ya na ntụziaka ụfọdụ maka dandan noodles. A na-ejikwa ihe a na-etinye n'ime nri ndị India.[7]

Na North America, sesame tahini, tinyere ihe ndị ọzọ na-enweghị isi, dị na 1940 na ụlọ ahịa nri ahụike.[3]

Nkwadebe na nchekwa dezie

A na-eme Tahini site na mkpụrụ sesame nke a na-etinye na mmiri wee kụrisịa ya iji kewa bran na kernels. A na-etinye mkpụrụ ndị a kụrisịrị akụrisị na mmiri nnu, na-eme ka bran ahụ mikpuo. A na-ewepụ mkpụrụ osisi ndị na-ese n'elu mmiri, sie ha, ma gwọọ ha iji mepụta mmanụ.[8] A pụkwara iji mkpụrụ a na-etinyeghị n'ọkụ kwadebe ya ma kpọọ ya "raw tahini", nke a na-ere mgbe ụfọdụ dị ka ihe oriri sitere n'okike.[9]]

N'ihi nnukwu mmanụ dị na tahini, ụfọdụ ndị na-emepụta ihe na-atụ aro friji iji gbochie mmebi. Ndị ọzọ anaghị atụ aro friji, n'ihi na ọ na-eme ka ngwaahịa ahụ dịkwuo ike ma sie ike ije ozi.[9]

Ojiji e ji esi nri dezie

 
Hummus na ful jupụtara na tahini

A na-ahụkarị ofe ndị dabere na Tahini na ụlọ oriri na ọṅụṅụ ndị dị n'Etiti Ebe Ọwụwa Anyanwụ Ụwa dị ka nri dị n'akụkụ ma ọ bụ dị ka ihe ịchọ mma, na-agụnyekarị mmiri lemon, nnu, na galik, ma jiri mmiri mee ka ọ dị nro. A na-eme Hummus site na chickpeas siri esi, nke a na-agwakọta ya na tahini, mmiri lemon na nnu. Tahini sauce bụkwa ihe a ma ama maka anụ na akwụkwọ nri na nri Middle East. A sweet spread, halawa taḥīniyya (حلاوة طحينية "sweet tahini"), bụ ụdị halva sweet. Mgbe ụfọdụ, ọ na-enwe ma ọ bụ bepụ iberibe pistachio a na-awụsa n'ime ma ọ bụ n'elu. A na-agbasokarị ya na achịcha ma rie ya dị ka nri dị mfe.

Na Armenia, enwere ike iji tahini mee ihe dị ka ofe iji tinye lahmajoun.

Na Gris, a na-eji tahini (Grik: ταχίνι) eme ihe dị ka ihe a na-agbasa n'elu achịcha ma ọ bụ naanị ya ma jiri mmanụ aṅụ ma ọ bụ jam kpuchie ya. A na-enweta ite tahini a gwakọtara ya na mmanụ aṅụ ma ọ bụ koko n'ụlọ nri ụtụtụ nke nnukwu ụlọ ahịa ndị Gris.

Na Saịprọs, a na-eji tahini, nke a na-akpọ tashi, eme ihe dị ka mmiri maka achịcha na mgbe ụfọdụ na pitta souvlaki karịa tzatziki, nke bụ omenala na Gris; a na-ejikwa ya eme "tahinopitta" (tahini pie).

A na-akpọ Tahini ardeh (ارده) na Persian. Na Iran, a na-eji ya eme halvardeh (حلواارده), ụdị halva nke e ji tahini, shuga, ọcha àkwá, na ihe ndị ọzọ mee. A na-eri ya n'oge nri ụtụtụ, na-ejikarị ihe na-atọ ụtọ, dị ka syrup mkpụrụ vaịn, syrup date, mmanụ aṅụ, ma ọ bụ jam. Ardeh na halvardeh so n'ihe ncheta nke obodo Iran nke Yazd na Ardakan.

Na Turkey, a na-agwakọta (Turkish: tahin) na pekmez iji mee tahin-pekmez, nke a na-ejikarị eme ihe dị ka ihe nri ụtụtụ ma ọ bụ mgbe nri gasịrị dị ka ihe na-atọ ụtọ maka achịcha.

Iraq, a maara tahini dị ka rashi, a na-agwakọta ya na ọgwụ (rub) iji mee nri na-atọ ụtọ nke a na-ejikarị achịcha eri.

Na Israel, tahini (Hibru: טחינה t'hina) bụ nri a na-eri eri. A na-enye ya dị ka mmiri na achịcha dị larịị ma ọ bụ pita, ihe na-eme ka ọtụtụ nri dị ka falafel, sabich, Jerusalem mixed grill na shawarma, yana dị ka ihe na-agwakọta na mgbasa dị iche iche. A na-eji ya dị ka ofe maka anụ na azụ, yana nri na-atọ ụtọ dị ka halva, halva ice cream na kuki tahini.[10] A na-eji kufta e ji nwa atụrụ ma ọ bụ anụ ehi mee na ihe na-esi ísì ụtọ na ahịhịa, ma ọ bụ na azụ dum n'akụkụ osimiri na Oké Osimiri Galili.

Na Levant, tahini (Levantine Arabic: t'hine) bụ ihe oriri a na-eri na nnu, mmiri lemon, na galik a na-agbakọta. A na-enye ya dị ka dip na pita, ma ọ bụ ihe dị n'elu maka falafel na shawarma, yana dị ka ihe na-agwakọta ya na mgbasa dị iche iche. A na ahụ ya dị ka ofe maka anụ na azụ. Ọ bụ isi ihe na-eme na nri mmiri a na-akpọ siyadiyeh. A na-eji Tahini eme na nri na-atọ ụtọ dị ka halva na halva na pistachios.

Na Gaza Strip, a na-enye ụdị nchara na-acha nchara nchara a maara dị ka "red tahina" na mgbakwunye na tahina nkịtị. A na-enweta ya site na usoro dị iche ma dị ogologo nke isi mkpụrụ sesame, ma nwee ụtọ siri ike. A na-eji tahina uhie eme ihe na sumagiyya (lamb na chard na sumac) na salad ndị falaheen si n'obodo ndị gbara ya gburugburu, yana ndịda Gaza. N'obodo Nablus nke West Bank, a na-agwakọ tahina na qizha paste iji mee " tahina ojii", nke a na-eji eme achịcha.[11]

N'Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia, sesame paste (Chinese) bụ isi ihe na-esi ísì ụtọ nke a na-eji eme ihe na noodles kpọrọ nkụ (ọkụ ma ọ bụ oyi). A pụkwara iri nri sesame paste dị ka ihe oriri, nke a maara dị ka ofe sesame ojii.

Nri dezie

  Na 100-gram reference amount, tahini na-enye 592 calories site na ihe mejupụtara ya dị ka 53% abụba, 22% carbohydrates, 17% protein, na 3% mmiri (tebụl). Ọ bụ isi iyi bara ọgaranya nke thiamine (138% nke uru kwa ụbọchị, DV), phosphorus (113% DV), zinc (49% DV), niacin (38% DV), iron (34% DV), magnesium (27% DV), na folate (25% DV) (tebụl). Tahini bụ isi iyi nke calcium, vitamin B ndị ọzọ, na potassium (tebụl).

Hụkwa dezie

  • Ndepụta nri ndị dị n'Etiti Ebe Ọwụwa Anyanwụ Ụwa
 Food portal
  • Ndepụta nke dips
  • Ndepụta nke efere mkpụrụ sesame
  • Ndepụta nke mgbasa

Ihe odide dezie

  1. Tahini definition and meaning | Collins English Dictionary (en-US). www.collinsdictionary.com. Retrieved on 2021-01-11.
  2. Definition of TAHINI (en). www.merriam-webster.com. Retrieved on 2021-01-11.
  3. 3.0 3.1 Mariposa, Hollywood Glamour Cook Book, 1940, p. 101.
  4. Treasury decisions under customs and other laws, 1938, p. 1080 snippet
  5. Laniado (12 May 2011). The glory of tahini. Haaretz.com. Retrieved on 18 January 2013.
  6. Alice Fordham (10 October 2008). Middle Eats: What are Lebanon's chances of legally laying claim to hummus?. NOW Lebanon. Archived from the original on 12 December 2008. Retrieved on 25 November 2008.
  7. Sanjeev Kapoor, Khazana of Indian Vegetarian Recipes, p. 94
  8. Helou (2014). in Davidson: The Oxford Companion to Food. Oxford University Press, 802–803. ISBN 9780191040726. 
  9. 9.0 9.1 Refrigerated or Not, How Long Does Tahini Last?. Ochef. Archived from the original on 20 January 2013. Retrieved on 18 January 2013.
  10. Rogov, Daniel, Halvah Parfait
  11. Berger. Is the world ready for this Palestinian dish? (en). www.bbc.com. Retrieved on 2019-03-28.