Peri-peri
cultivar, cultivar
obere ụdị nkechili pepper Dezie
Akụkụ nkemitmita Dezie
aha taxonCapsicum frutescens ‘Piri Piri’ Dezie
ọkwa taxoncultivar Dezie
nne na nna taxonCapsicum frutescens Dezie

  Peri-peri (/ˌpɪri ˈpɪri/ PIRR-ee-PIRR-e, mgbe mgbe nkewa ma ọ bụ dị ka otu okwu, yana mkpụrụ okwu dị iche iche piri-piri, piripiri ma ọ bụ pili pili) bụ ụdị Capsicum frutescens sitere na malagueta pepper.[1] Ọ bụ ndị nchọpụta Portuguese mepụtara ya na mpaghara ndịda Afrịka Portugal, ọkachasị Mozambique na mpaghara ya na South Africa, wee gbasaa na mpaghara ndị ọzọ Portuguese.[2][3]

Peri-peri

Okwu mmalite ya dezie

Pilipili na Swahili pụtara "pepper". Romanizations ndị ọzọ gụnyere pili pili na Democratic Republic of the Congo na peri peri peri na Malawi, sitere na ịkpọpụta okwu ahụ n'akụkụ dị iche iche nke ndị na-asụ Bantu n'Africa. Peri peri bụkwa mkpụrụ okwu a na-eji dị ka okwu mgbazinye na ụfọdụ mba ndị na-asụ Portuguese n'Afrịka, ọkachasị n'obodo Mozambican. A na-ahụkarị mkpụrụ okwu peri-peri na Bekee, dịka ọmụmaatụ na-ezo aka na ụdị chili nke Africa, mana na Portuguese ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na a na-asụ ya piri-piri.[4]

Akwụkwọ ọkọwa okwu Oxford nke Bekee na-edekọ peri-peri dị ka okwu mba ọzọ nke pụtara "a very hot sauce made with red chilli peppers", ma nye ya mmalite ikpeazụ dị ka okwu maka "pepper" (ma eleghị anya n'echiche ụmụ amaala Africa) n'asụsụ Ronga nke ndịda Mozambique, ebe ndị nchọpụta Portuguese mepụtara otu ụdị nke a site na malagueta pepper.

Ihe ndị e ji mara osisi ahụ dezie

 
piri chilis kpọrọ nkụ

Osisi na-adịkarị oke ọhịa ma -eto n'ịdị elu ruo ogugu 45120 cm (1847 in) na akwụkwọ 4 7 cm (1+1⁄23 in) ogologo na 1.31.5 cm (1⁄29⁄16 in) n'obosara. A na-ejikarị mkpụrụ osisi ahụ eme ihe ruo n'ókè dị nro ma na-atụle ihe ruru cm (3⁄41+1⁄4 in) n'ogologo. Agba na-eto eto bụ akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ, agba tozuru etozu bụ ọbara ọbara ma ọ bụ purple. Ụfọdụ ụdị chili anya nnụnụ na-atụle ihe ruru 175,000 Scoville heat units.[5]

Ịkọ ugbo ya dezie

Dị ka ose chili niile, piri piri sitere na osisi ndị si Amerịka, mana ọ na-eto n'ọhịa n'Africa ruo ọtụtụ narị afọ ma na-akụ ya ugbu a maka azụmahịa na MBA Zambia, MBA Uganda, MBA Malawi,MBA Zimbabwe, na MBA Rwanda.[6] Ọ na-eto karịsịa na Malawi, Zambia, South Africa, Ghana, Nigeria, Zimbabwe, Mozambique na Portugal. A na-akụ ya maka nhazi nri azụmahịa na ụlọ ọrụ ọgwụ. Ịzụ piri piri na-ewe ọrụ siri ike.[6]

Peri-peri sauce dezie

 
Piri piri sauce

N'ịbụ nke ndị Portuguese mepụtara na Southern Africa (a ka nwere arụmụka ma ndị[7] Portuguese na-emepụta ya na Angola ma ọ bụ Mozambique), a na-eji peri-peri chilis (nke a na-eme dị ka ihe na-esi ísì ụtọ ma ọ bụ marinade) mee ofe ahụ.[8][9] E wezụga Portugal na mpaghara ndịda Afrịka (Angola, Namibia, Mozambique na South Africa) ebe a mụrụ ya, a maara ofe ahụ nke ọma na United Kingdom n'ihi ihe ịga nke ọma nke ụlọ oriri na ọṅụṅụ South Africa Nando's.[10]

Ntụziaka dịgasị iche site na mpaghara gaa na mpaghara, na mgbe ụfọdụ n'ime otu mpaghara ahụ dabere na ojiji a chọrọ (ihe atụ, isi nri vs. ihe na-atọ ụtọ na tebụl) mana isi ihe bụ chili na galik, nwere mmanụ ma ọ bụ acidic.[11][12][13]

Ihe ndị ọzọ a na-ahụkarị bụ nnu, mmụọ (ya bụ whisky), citrus peel, yabasị, ose, akwụkwọ bay, paprika, pimiento, basil, oregano na tarragon.[14]

Hụkwa nka dezie

 
Nnụnụ peri peri peri e siri n'ọkụ site na Nando
  • Berber
  • Ndepụta nke <i id="mwlQ">Capsicum</i> cultivars

Ebensidee dezie

  1. S.A. Consulte o significado / definição de piripiri no Dicionário Priberam da Língua Portuguesa, o dicionário online de português contemporâneo. (pt-br). dicionario.priberam.org. Retrieved on 2020-12-10.
  2. It turns out you were learning to love peri-peri long before we ever had Nando's (en). The Independent (2017-07-18). Archived from the original on 25 May 2022. Retrieved on 2020-05-07.
  3. History of Piri Piri Chicken (en-US). Food Fun Travel Blog (2020-01-13). Retrieved on 2020-05-07.
  4. Peri-Peri | Definition of Peri-Peri by Lexico (en). Lexico Dictionaries | English. Archived from the original on 2020-05-13. Retrieved on 2019-09-25.
  5. The Scoville scale (en). www.alimentarium.org. Retrieved on 2019-02-20.
  6. 6.0 6.1 Pepper Profile: African Birdseye. Fiery Foods and Barbecue SuperSite. Retrieved on 27 December 2011.
  7. Story | Nando's (en-US). Archived from the original on 2017-09-06. Retrieved on 2020-12-10.
  8. Peri Peri Chicken: South Africa's Gift to the World (en-US). Nourishing Africa. Retrieved on 2020-12-10.
  9. Uncovering the origins of peri-peri sauce (en). Food. Retrieved on 2020-12-10.
  10. Rowley Leigh, "A Fiery Challenge for Delicate Palates", The Financial Times, London, 25 September 2004, p. 6.
  11. Raghavan (2006-10-23). Handbook of Spices, Seasonings, and Flavorings. DOI:10.1201/b13597. ISBN 9780429129513. 
  12. Molho de piripiri (pt-PT). Vaqueiro PT. Retrieved on 2021-03-08.
  13. Piri piri sauce recipe from Lisbon by Rebecca Seal. Cooked. Retrieved on 2021-03-08.
  14. (2009) "piri-piri", in Bender: A Dictionary of Food and Nutrition. Oxford University Press. DOI:10.1093/acref/9780199234875.001.0001. ISBN 9780199234875. Retrieved on 24 February 2013. 

Njikọ mpụga ya dezie

  • Media related to Capsicum frutescens 'Piri Piri' at Wikimedia Commons

Àtụ:Chili peppersÀtụ:Capsicum CultivarsÀtụ:Hot sauces