Murtala Muhammed International Airport

Murtala Muhammed International Airport
international airport, ọdụ ụgbọ élú, commercial traffic aerodrome, tourist attraction
nwere ojijicommercial aviation Dezie
aha mkpirisiLagos-M. Muhammed, Lagos M. Muhammed, Lagos Dezie
A gụrụ ahaMurtala Mohammed Dezie
mba/obodoNaijiria Dezie
dị na ngalaba nhazi mpagharaIkeja, Lagos Dezie
nhazi ọnọdụ6°34′38″N 3°19′16″E Dezie
date of official opening15 Maachị 1979 Dezie
ebe a na-eje ozi site n'ọdụ ụgbọ njemIkeja, Lagos Dezie
webụsaịtịhttp://www.mma2lagos.com Dezie
state of usein use Dezie
runway18R/36L, 18L/36R Dezie
IATA airport codeLOS Dezie
ICAO airport codeDNMM Dezie
category for the interior of the itemCategory:Interior of Murtala Muhammed International Airport Dezie
Map

Murtala Muhammed International Airport (MMIA) bụ ọdụ ụgbọelu mba ụwa dị na Ikeja, Steeti Lagos, Naijiria. Ọ bụkwa nnukwu ọdụ ụgbọ elu na-ejere steeti ahụ dum ozi. E wuru ya na mbụ n'oge Agha mba Ụwa nke Abụọ ma kpọọ ya aha Murtala Muhammed (1938 -1976), onye ọchịagha nke anọ nke Naịjirịa.

Mmia intl terminal 2019.jpg

Foto ịmaatụ dezie

Akụkọ ihe mere eme dezie

 
Ọdụ ụgbọ elu Lagos na 1969 na Vickers VC-10 nke Nigeria Airways na Fokker F27 Friendship na ebe a na-eguzo. International terminal (n'aka nri) na Domestic terminal (n"aka ekpe).
 
Ụlọ Ahịa na Domestic Terminal.
 
Main Departures Hall na Domestic Terminal.

E wuru ọdụ ụgbọ elu ahụ n'oge Agha mba Ụwa nke Abụọ. E guzobere West African Airways Corporation n'afọ 1947 ma nwee isi ụlọ ọrụ ya na Ikeja. De Havilland Doves na mbụ na-arụ ọrụ na WAACs Nigeria n'ime ụzọ na West African ọrụ.[1] A gbakwunyere Douglas Dakotas buru ibu na ụgbọ mmiri Ikeja site na afọ 1957.[2]

A maara ya na mbụ dị ka Lagos International Airport, a gbanwere aha ya n'etiti afọ 1970, mgbe a na-ewu ọdụ ụgbọ elu mba ụwa ọhụrụ, n'aha onye bụbu onye isi ndị agha Naijiria bụ Murtala Muhammed.[3] E mere ọdụ ụgbọ elu mba ụwa dịka ọdụ ụgbọ elu Amsterdam Schiphol. Ogige ọhụrụ ahụ meghere n'ụzọ iwu kwadoro na 15 Machị na afọ 1979. Ọ bụ isi ụlọ ọrụ ụgbọ elu kachasị ukwuu na Naịjirịa, Air Peace, yana ọtụtụ ụlọ ọrụ ụgbọelu Naịjirị ọzọ.

 
Ụgbọelu na Ikeja Airport

KaMurtala Muhammed International Airport nwere ọdụ ụgbọ elu mba ụwa na nke dị n'ime, nke dị ihe dị ka otu kilomita site na ibe ya. Ogige abụọ ahụ nwere otu ụzọ ụgbọ elu. Ebe a dị n'ime ụlọ bụbu ọdụ ụgbọ elu Ikeja ochie. Ọrụ mba ụwa kwagara n'ọdụ ụgbọ elu mba ụwa ọhụrụ mgbe ọ dị njikere mgbe ọrụ ụlọ kwagara n"ọdụ ụgbọ elu Ikeja, nke ghọrọ ọdụ ụgbọ elu ime obodo. E weghachiri ọrụ ụlọ ahụ na ọdụ ụgbọ mmiri ochie nke Lagos na afọ 2000 mgbe ọkụ gbara. E wuru ọdụ ụgbọ elu ọhụrụ nke onwe ya nke a maara dị ka MMA2 ma nye ya ọrụ na 7 Eprel, na afọ 2007.

N'ime ngwụcha afọ 1980 na afọ 1990, ọdụ ụgbọ elu mba ụwa nwere aha nke ịbụ ọdụ ụgbọ elu dị ize ndụ. Site na afọ 1992 ruo na afọ 2000, US Federal Aviation Administration biputere akara ịdọ aka ná ntị na ọdụ ụgbọ elu mba US niile na-adụ ndị njem ọdụ na ọnọdụ nchekwa na ọdụ ụgbọ mmiri Lagos erughị ụkpụrụ ICAO kacha nta. N'afọ 1993, FAA kwụsịrị ọrụ ụgbọ elu n'etiti Lagos na United States. N'oge a, nchekwa na LOS nọgidere na-abụ nnukwu nsogbu.[4] Ndị njem rutere Lagos bụ ndị ndị ndị omempụ kpagburu ma n'ime ma n'èzí ọdụ ụgbọ elu. Ndị ọrụ ọdụ ụgbọ elu nyere aka n'aha ya. Ndị ọrụ na-ahụ maka mbata na ọpụpụ chọrọ aka azụ tupu ha etinye akwụkwọ ikike ngafe, ebe ndị ọrụ na-ere ahịa chọrọ ịkwụ ụgwọ maka ụgwọ na-adịghị. Na mgbakwunye, ndị omempụ wakporo ọtụtụ ụgbọelu jet bụ ndị kwụsịrị ụgbọelu na-aga ma na-esi na ọdụ ụgbọ elu ma zuo ebe ha na-ebu ibu.

Mgbe ntuli aka ọchịchị onye kwuo uche ya nke Olusegun Obasanjo na afọ 1999, ọnọdụ nchekwa na Lagos malitere imezi. Ndị uwe ojii nọ n'ọdụ ụgbọ elu guzobere iwu "ịgba égbè n'ahụ anya" maka onye ọ bụla a chọtara n'ebe dị nchebe gburugburu ụzọ ụgbọ elu na ụzọ ụgbọ ala, na-akwụsị izu ohi ụgbọelu ndị ọzọ. Ndị uwe ojii chebere n'ime ọdụ ụgbọ elu na ebe mbata n'èzí. FAA kwụsịrị ịkwụsị ụgbọ elu na-aga Naịjirịa na afọ 2001 iji kwado mmelite nchekwa ndị a.[5] Ka ọ na-erule afọ 2010, FAA enyewo ọdụ ụgbọ elu ahụ ọkwa nchekwa kachasị elu.[4]

N'afọ 2010, ọdụ ụgbọ elu ahụ nyere ndị njem 6,273,545.[6]

Afọ ndị na-adịbeghị anya [mgbe?] ahụla ọganihu dị ukwuu na Murtala Muhammed International Airport. A rụzigharịrị ihe ndị na-adịghị arụ ọrụ na ndị na-arụ ọrụ dịka ikuku oyi na eriri ibu. A sachaa ọdụ ụgbọ elu ahụ dum, ọtụtụ ụlọ oriri na ọṅụṅụ ọhụrụ na ụlọ ahịa na-enweghị ụtụ emeghela. A na-eweghachi nkwekọrịta ọrụ ụgbọ elu abụọ a bịanyere aka n'etiti Naịjirịa na mba ndị ọzọ na ndị ọhụrụ a bịanyere aka. Nkwekọrịta ndị a ahụla ndị dị ka Emirates, Ocean Air, Delta na China Southern Airlines na-egosipụta mmasị ma nata ikike ịdakwasị n'ọdụ ụgbọ elu mba kacha ukwuu na Naịjirịa.

N'abalị isii n'ọnwa Septemba n'afọ 2012, Minista na-ahụ maka ụgbọelu n'oge ahụ, Stella Oduah, kwupụtara na Gọọmentị etiti nke Naịjirịa kwadoro ego mgbazinye N106 ijeri site na Exim Bank nke China iji wuo ọdụ ụgbọ elu mba ụwa ọhụrụ ise, gụnyere ọdụ ụgbọ elu ndị njem na Murtala Muhammed International Airport.[7] Ihe owuwu ahụ malitere na ngwụcha afọ 2013, Onye isi ala Muhammadu Buhari nyere iwu ka ọ rụọ ọdụ ụgbọ elu mba ụwa ọhụrụ ahụ na 22 Machị na afọ 2022.[8] Ọdụ ụgbọ elu ọhụrụ ahụ nwere ikike ịhazi nde ndị njem 14 kwa afọ.[9]

Ụgbọelu na ebe ndị a na-aga dezie

 
Air France Airbus A330-200 na Emirates Boeing 777-300ER na Murtala Muhammed International Airport, July 2013

 

Ibu dezie

Àtụ:Airport destination list

Ihe owuwu ndị ọzọ dezie

Ọdụ ụgbọ elu ahụ gụnyere isi ụlọ ọrụ nke Federal Airports Authority of Nigeria. Ọ na-enwekwa isi ụlọ ọrụ nke Nigerian Civil Aviation Authority, nke bụbu naanị ụlọ ọrụ Lagos ya; na isi ụlọ ọrụ ụlọ ọrụ nke Accident Investigation Bureau.[10] Ọfịs Lagos nke Nigerian Civil Aviation Authority dị na Aviation House na ala nke ọdụ ụgbọ elu ahụ.

Isi ụlọ ọrụ Arik Air dị na Arik Air Aviation Center na ala ọdụ ụgbọ elu ahụ. Aero Contractors nwere isi ụlọ ọrụ ya na Private Terminal nke Domestic Wing na Murtala Muhammed International Airport.

N'otu oge Nigeria Airways nwere isi ụlọ ọrụ ya na Airways House na ụlọ ọdụ ụgbọ elu.[11] Tupu e wepụ ya, Afrijet Airlines nwere isi ụlọ ọrụ ya na NAHCO Building na ala ọdụ ụgbọ elu ahụ.[12]

Ndekọ ọnụ ọgụgụ dezie

Ihe ndekọ ndị a na-egosi ọnụ ọgụgụ ndị njem na-abanye n'ọdụ ụgbọ elu ahụ, dị ka Federal Airports Authority of Nigeria's Aviation Sector Summary Reports si kwuo.Àtụ:Airport-Statistics

Ihe mberede na ihe omume dezie

  • N'abalị iri abụọ n'ọnwa Nọvemba n'afọ 1969, ụgbọ elu Nigeria Airways Flight 825 dara mgbe ọ na-eru nso n'ọdụ ụgbọ elu mba Murtala Muhammed. Ndị njem 87 na ndị ọrụ ụgbọ mmiri niile nwụrụ.
  • Na mbido afọ 1981, Douglas C-47B nke Arax Airlines (ndebanye aha 5N-ARA) mebiri n'enweghị ike idozi ya n'ihe mberede ma mesịa belata ya ka ọ bụrụ ihe ndabere.[13][14]
  • N'abalị iri abụọ na isii n'ọnwa Septemba n'afọ 1992, ụgbọelu C-130 Hercules nke Naịjirịa dara nkeji atọ mgbe ọ kwụsịrị n'ọwara Ejigbo dị nso. Injin atọ dara, ịdị arọ dị elu. Mmadụ 158 niile nọ n'ụgbọ ahụ nwụrụ.
  • Na 7 Nọvemba 1996, ADC Airlines Flight 86, Boeing 727-231 na-eru nso n'ọdụ ụgbọ elu ka ọ na-ezere ihe nwere ike imerụ. Ndị ọkwọ ụgbọelu 727 mere ihe mgbochi ma kwụọ ụgwọ karịrị akarị: n'ime sekọnd iri na isii, ụgbọelu ahụ na-efe n'elu na-eru Mach 1. Ụgbọelu ahụ tụgharịrị tụgharịrị gbawara mgbe ọ kụrụ, na nso Ejirin, na-egbu ndị njem na ndị ọrụ 153 niile.
  • N'abalị iri abụọ na abụọ n'ọnwa Ọktoba n'afọ 2005, ụgbọ elu Bellview Airlines Flight 210, nke na-aga Abuja, kụrụ mgbe ọ kwụsịrị, na-egbu mmadụ 117 niile nọ n'ụgbọ ahụ.
  • Na 3 June 2012, Dana Air Flight 992 dara na nso nso ọdụ ụgbọ elu ahụ. A na-akọ na ụgbọelu ahụ, McDonnell Douglas MD-83, dara n'ụzọ dị egwu tupu ọ gbalịa ịdakwasị na LOS, wee daa n'ebe obibi dị nso nke Agege, na-egbu ndị njem 153 na ndị ọrụ niile nọ n'ụgbọ ahụ na ndị ọzọ isii n'ala.[15]
  • N'abalị atọ n'ọnwa Ọktoba n'afọ 2013, ụgbọ elu Associated Aviation Flight 361 dara obere oge ka ọ kwụsịrị. Ụgbọelu ahụ bụ Embraer EMB 120 Brasilia. Mmadụ iri na isii nwụrụ na mmadụ anọ lanarịrị ihe merenụ.[16]
  • N'abalị iri na atọ n'ọnwa Febụwarị n'afọ 2018, ụgbọ elu Delta Air Lines Flight 55 na-aga Hartsfield Jackson Atlanta International Airport na Atlanta, Georgia, gbara ọkụ, nke e jidere n'aka ekpe. Ụgbọelu Airbus A330-223 kwụsịrị ịrịgo ya na 2,000 ụkwụ ma mee ka ọkụ ahụ kwụsị, laghachi Lagos maka ọdịda dị nchebe ihe dị ka nkeji 8 mgbe ọ hapụrụ. A kpọpụrụ ụgbọelu ahụ, mmadụ ise merụrụ obere mmerụ ahụ n'ihi mwepụ ahụ.[17][18]
  • N'abalị iri na ise n'ọnwa Mee n'afọ 2019, ụgbọelu Air Peace Boeing 737 si Port Harcourt gaa Lagos nwere nsogbu siri ike ịdakwasị n'okporo ụzọ 18R nke kpatara mmebi nke injin na ihe na-ada. Ụgbọelu ahụ kwụsịrị, ọ bụ ezie na ọ nweghị mmerụ ahụ a kọrọ.[19]
  • N'abalị iri na isii n'ọnwa Febụwarị n'afọ 2021, ụgbọelu Azman Air Boeing 737 si Abuja gaa Lagos gbagburu ọtụtụ taya mgbe ọ dara n'okporo ụzọ 18R. Ụgbọelu ahụ nwere nkwarụ ma mechie ụzọ ụgbọ elu n'otu abalị ruo mgbe a ga-ewepụ mkpọmkpọ ahụ.[20]

Hụkwa dezie

  • Admiralty Circle Plaza
  • Ọdụ Ụgbọelu Mba Nile Lekki-Epe na-atụ aro ọdụ ụgbọ elu nke abụọ maka Lagos
  • Ndepụta ọdụ ụgbọ elu na Naịjirịa
  • Njem na Naịjirịa

Ihe odide dezie

Ihe ndị e kwuru dezie

  1. Sykes, 1973, p. 10
  2. Gradidge, 2006, p. 205
  3. Lagos Airport – Murtala Muhammed International (LOS). Lagos Airport. Archived from the original on 7 June 2015. Retrieved on 6 June 2015.
  4. 4.0 4.1 FAA Grants Nigeria Its Highest Air Safety Rating. SSi (Safety & Security Instruction) (24 August 2010). Archived from the original on 27 February 2015. Retrieved on 6 June 2015.
  5. Airport infrastructure still below global standards. BusinessNews (6 April 2014). Retrieved on 18 August 2020.
  6. Nigerian airports handled 57.55m passengers in four years. Punchng.com. Archived from the original on 29 November 2014. Retrieved on 18 September 2015.
  7. FG approves N106bn for construction of new airport terminals (en-US). Vanguard News (2012-09-06). Retrieved on 2022-02-24.
  8. Waiting for New Airport Terminals (en-US). THISDAYLIVE (2017-11-09). Retrieved on 2022-02-24.
  9. Buhari inaugurates terminal with 66 check-in counters for MMIA in Lagos - P.M. News (en-US). Retrieved on 2022-03-26.
  10. Contact. Nigerian Civil Aviation Authority. Retrieved on 2020-06-21. “Visit our office AVIATION HOUSE P.M.B. 21029, 21038 Murtala Muhammed Airport, Ikeja, Lagos, Nigeria”
  11. World Air Transport statistics, Issues 24–28.
  12. "Directory:World airlines."
  13. African/Arab Countries. Aviation in Malta. Archived from the original on 4 October 2011. Retrieved on 24 July 2010.
  14. 5N-ARA Accident description. Aviation Safety Network. Archived from the original on 2 November 2012. Retrieved on 24 July 2010.
  15. Urquhart. "At least 147 Killed in Nigeria Plane Crash", The Guardian, 3 June 2012. Retrieved on 3 June 2012.
  16. The Aviation Herald. Avherald.com. Retrieved on 6 June 2015.
  17. Accident: Delta A332 at Lagos on Feb 13th 2018, engine fire. Avherald.com. Archived from the original on 24 February 2018. Retrieved on 25 February 2018.
  18. Ranter. Serious incident Airbus A330-223 N858NW, 13 Feb 2018. Aviation-safety.net. Archived from the original on 26 February 2018. Retrieved on 25 February 2018.
  19. Accident: Peace B733 at Lagos on May 15th 2019, hard landing and engine pod strike. Archived from the original on 12 June 2019. Retrieved on 23 June 2019.
  20. Incident: Azman B735 at Lagos.

Akwụkwọ dezie

  • Gradidge (2006). The DC-3 The First Seventy Years. Air-Britain (Historians) Ltd. ISBN 0-85130-332-3. 
  • Sykes (1973). The DH.104 Dove and DH.114 Heron. Air-Britain (Historians) Ltd. ISBN 0-85130-033-2. 

Njikọ mpụga dezie

Media related to Murtala Muhammed International Airport at Wikimedia Commons