Malcolm X: Ọdịiche dị n'etiti nyochagharị

'''Malcolm X''' (o sì nà nwatà zàa ahà '''Malcolm Little'''; 19 Ọnwaìse 1925 — 21 Ọnwaàbụọ 1965) ha màkwà ya kà '''El-Hajj Malik El-Shabazz''' (nà asụ̀sụ̀ Arabic: الحاجّ مالك الشباز‎) bụ̀ m̀gbè m̀bụ onye [[Ndi Afrika nke Amerika|Afrika nke Amerika]] onye [[Áláküba|Àlakụ̀ba]] ǹkè onye isi, onye nkwsi okwu, nà onye ndozi ìwu madụ̀. Nà anya ndị n'e so ya, ọ bụ̀ onye ike nà òdogwu màkà ịhe ọma o mèrè ndị Afrika ǹkè Amerika màkà ìwundụ̀ ha. Ọ bbụ̀kwà makamàkà o cẹdoluchèdòrò ndindị Afrika ime okwu óo kwụrukwùrù makamàkà ndindị ocháọcha nendị megbún'e ndimegbu ojiéndị oji. NdiNdị oọ̀ nanaghị̀ áà masirimasịrị ha sisị̀ oọ̀ bubụ̀ onye nan'e kwudà ndindị ócháocha, ha sikwaà sịkwa nà o nén'e weliwèli élúndị ndi ojieoji na íshíelu ndiisi ochandị ọcha, oọ nan'e kwudà [[ndi Jew]], nanà oọ bubụ̀ onyéonye ogụọ̀chọ ọ̀gụ̀. MaduMadụ̀ sisị̀ onà buọ bụ̀ onye AfrikaAfika nkeǹkè Amerika nkekachasị nwéréị ihenwere ịhe ukwu o mẹrẹmèrè nanà uwáụ̀wà.

HáHa mùrùmụ̀rụ̀ Malcolm X nà [[Omaha, Nebraska]]. IheỊhe mérémere nanà mgbem̀gbè ȯo nen'è tóto, dídị kà nkwúzínkwuzi ńnànnà ya zìrì yáya màkà [[ngàngànwèliùgwù ojiendị oji]] nanà Íị rürụ nanà ákáaka onwéònwe gị, nanà iheịhe ȯọ hùrùhụ̀rụ̀ nanà ányáanya ya màkàgbasara iheịhe ndindị ojiéoji nan'à nditara ócháahụhụ ndị ọcha, dịrịbụ̀ iheịhe mpkámkpà nanà ńdụndụ̀ Malcolm X mgbem̀gbè o ón'è tòròto. Mgbe ó rùrù afọ̀ iri na àtó, ńnà yá nwürü na mmá yá gàrà ụló ogwụ nke ndí íshí kófụrụ. Na mgbé ȯ mèchàrà gé úlò ndí ọ̀zọ né lékótá ya, Malcolm X banyèrè orü nke ntúfùtá ntúfùtá na orü mmébị íwú ndi ọ̀zọ na [[Boston]] na [[New York City]] kwá. Na afọ̀ 1946, úlọ ikpe dịrị Malcolm X Í jí afọ̀ asatọ mà ọ bu irí Í nọr na mkpóró.