Idir (singer)
Mmádu
ụdịekerenwoke Dezie
mba o sịAlgeria, France Dezie
aha n'asụsụ obodoYidir Dezie
Aha ọmụmụEl Hamid Cheriet, Ḥamid Ceryat Dezie
Aha enyereHameed Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya25 Ọktoba 1945 Dezie
Ebe ọmụmụLarbaâ Nath Irathen Dezie
Ụbọchị ọnwụ ya2 Mee 2020 Dezie
Ebe ọ nwụrụ18th arrondissement of Paris Dezie
Ụdị ọnwụeke na-akpata Dezie
ihe kpatara ọnwụlung disease Dezie
Ebe oliliPère Lachaise Cemetery, Grave of Idir Dezie
asụsụ ọ na-asụ, na-ede ma ọ bụ were na-ebinye akaKabyle Dezie
Ọrụ ọ na-arụsinger-songwriter Dezie
oge ọrụ ya (mmalite)1976 Dezie
Oge ọrụ ya (njedebe)2020 Dezie
agbụrụKabyle people Dezie
Onye òtùAlan Stivell Dezie
ngwa egwuJita, ọja, darbuka Dezie
ụdịBerber music, folk music, world music Dezie
akara ndekọWrasse Records Dezie
webụsaịtịhttp://www.idir-officiel.fr Dezie

  Hamid Cheriet (25 Ọktoba 1945 2 Mee 2020), nke a maara nke ọma site na aha egwu ya bụ Idir, bụ onye Algeria Kabyle na-agụ egwu na onye na-agụ egwú. A na-akpọ ya "Eze nke egwu Amazigh", a na-ewere ya dị ka otu n'ime ndị dị mkpa n'oge a na omenala, akụkọ ihe mere eme, na ọgụ Algeria na Amazigh. Ya na ndị egwu dị ka Ferhat Mehenni na Lounis Aït Menguellet, Idir nyere aka mee ka egwu ọdịnala Raï bụrụ ihe a ma ama.[1]

Na mbido, o nwere ọzụzụ ịbụ onye na-amụ banyere ala, mmasị ya maka egwu malitere mgbe a kpọrọ ya ka ọ bụọ abụ na redio steeti dị ka onye na-anọchi anya. Mgbe ọ gụsịrị ọrụ agha iwu ya, ọ kwagara France na 1975 wee malite ọrụ ya na egwu. Idir wepụrụ onwe ya n'afọ ndị 1980 tupu ọ laghachi n'afọ 1993. Ọ bụ onye na-akwado ọdịbendị Kabyle na Berber.[2]

Mbido ndụ na ọrụ dezie

A mụrụ Idir na Aït Lahcene, Aït Yenni, Tizi Ouzou Province (akụkụ nke French Algeria n'oge ahụ), na 25 Ọktoba 1945.[2][3][4][5] Ọ gụrụ akwụkwọ na mbụ ka ọ bụrụ onye na-amụ banyere ala ma rụọ ọrụ na mmanụ na gas.[2][6][7] N'afọ 1973, a gwara ya ka ọ bụrụ onye nọchiri Nouara na Redio Algeria.[2][6] Ọ bụrụ abụ "A Vava Inouva", abụ nke gụnyere "ọdịnala ọnụ dị ukwuu" nke ọdịbendị Berber ya.[2] Ọ bụ ezie na abụ ahụ ghọrọ ihe a ma ama, ma na Algeria ma na mba ofesi, Idir amụtaghị banyere nke a ruo mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ agha ya.[2][6] N'afọ 1975, ọ hapụrụ France iji malite ịrụ ọrụ maka abọm izizi ya, nke akpọrọkwa A Vava Inouva . A sụgharịrị egwu aha ahụ n'asụsụ asaa wee bụrụ nnukwu ihe ịga nke ọma. Idir ga-ekwu mgbe e mesịrị otú "abụ ahụ họọrọ [ya]".[5] Mgbe ọ weputara abọm Ay Arrac Nneɣ, ọ kwụsịtụrụ ide egwu n'ime afọ ndị 1980.[5]

 
Idir na-eme ihe na Bondy, France, na 2008

Idir laghachiri na ụlọ ọrụ egwu na 1993 mgbe ọ wepụtara abọm Les Chasseurs de Lumières ("The Light Hunters").[5] A maara ya dị ka onye na-akwado ọdịbendị Kabyle na Berber.[6] N'afọ 1995, ya na onye Berber ibe ya bụ Lounès Matoub, onye e gburu afọ atọ ka e mesịrị, rụkọrọ ọrụ.[8] Abọm ya nke afọ 1999, Identités, gosipụtara ya na Manu Chao, Dan Ar Braz, Maxime Le Forestier, Gnawa Diffusion, Zebda, Gilles Servat, Geoffrey Oryema, na Berber National Orchestra na-abụ abụ. Ọ bụ n'ikpeazụ ihe ịga nke ọma zuru ebe niile.[9]

Ntọhapụ Idir nke abọm La France des Couleurs ("France of Colors") dakọtara na ntuli aka onye isi ala nke France na 2007, nke Idir kwadoro ọdịbendị dị iche iche na mbata.[2] O weputara abọm ikpeazụ ya, Ici et Ailleurs ("Here and Elsewhere") n'afọ 2017.[5] N'afọ sochirinụ, ọ laghachiri n'obodo ya bụ Algeria mgbe ọ gachara afọ iri atọ na asatọ, kemgbe 1980. O mere egwu n'ebe ahụ iji kwado ngagharị iwe ndị Algeria nke mechara mee ka onye isi ala Abdelaziz Bouteflika gbaa arụkwaghịm.[2]

Ọnwụ dezie

Idir nwụrụ na 2 Mee 2020 na Paris mgbe ọ dị afọ iri asaa.[10] Ọ nọ na-arịa ọrịa fibrosis nke akpa ume ma nọrọ n'ụlọ ọgwụ ụbọchị abụọ tupu ọnwụ ya.[2] A mara ọkwa akụkọ banyere ọnwụ ya na mbụ na ibe Facebook ya, nke o doro anya na ọ bụ ụmụ ya bipụtara.[6] Ozi ọmịiko nke Abdelmadjid Tebboune, Onye isi ala Algeria, nyere site na Twitter toro Idir dị ka "ihe ngosi nke nka Algeria" ma kwuo na mba ahụ "etufuola otu n'ime ihe ncheta ya".[2]

Omume na ime ihe ike dezie

 

Idir sonyere n'ọtụtụ ihe ngosi egwu na-akwado ihe dị iche iche. Dịka ọmụmaatụ, na 22 June 1995, ihe karịrị mmadụ pụkụ isii gara egwu maka udo, nnwere onwe, na nnwere onwe nke ya na enyi ya, onye na-agụ egwu Khaled, ndị malitere njikọ "La France, la Vie" ("France na Ndụ"). Idir sonyekwara n'egwuregwu ahụ iji cheta Lounès Matoub, onye na-agụ egwu Kabyle nke e gburu na 1998.[11]

N'afọ 2001, Idir gbachitere njirimara mba ya ọzọ na "Le Zénith" na Paris na "21st Berber Spring", emume omenala Berber. N'abalị asatọ n'ọnwa Julaị n'afọ ahụ, ọ haziri ihe ngosi egwu pụrụ iche iji kwado ndị bi na Kabylie, n'oge ọgba aghara na-emegide gọọmentị na-ewere ọnọdụ na mpaghara ndị Berber. Ọtụtụ ndị a ma ama na ọtụtụ puku ndị na-akwado French sonyeere Idir bụ ndị gara "Le Zénith" iji kwado ndị bi na Kabylie.[5]

Nkọwapụta dezie

Abọm dezie

Afọ Album Chart peakFR











[12]
1976 Vava Inouva
1979 Ay arrac nneɣ (Ay Arrac Negh)
1980 Egwuregwu na Olympia
1991 Vava Inouva
1993 Ndị na-achụ ọkụ
1999 Ihe Ndị a ma ama 23
2002 Osimiri Abụọ, Nrọ
2005 N'etiti ihe nkiri na ala (live album) 125
2007 France nke ụcha 22
2013 Idir 43
2017 Ebe a na ebe ndị ọzọ[13] 12



Egwu dezie

Afọ Ndị na-alụbeghị di Chart peakFR











[12]
Album
2002 "Gịnị mere mmiri ozuzo a?" 64 Osimiri Abụọ, Nrọ
2016 "A Vava Inouva" 131

Ebensidee dezie

  1. Idir Biography & History. AllMusic. Retrieved on 18 July 2021.
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 "Revered Algerian singer and Berber idol Idir dies at 70", Radio France Internationale, 3 May 2020. Retrieved on 3 May 2020. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "RFI" defined multiple times with different content
  3. Revered Algerian singer and Berber idol Idir dies at 70. France 24 (3 May 2020). Retrieved on 3 May 2020.
  4. Burdon-Manley (3 May 2020). Algerian Berber musician Idir dies at 70. Al Jazeera. Retrieved on 3 May 2020.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 "'Rest in peace, dad': Algerian singer and Berber musician Idir dies aged 70", The National, 3 May 2020. Retrieved on 3 May 2020. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "The National UAE" defined multiple times with different content
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 "Algerian singer Hamid Cheriet – Idir – dies in France at 70", BBC News, 3 May 2020. Retrieved on 3 May 2020. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "BBC" defined multiple times with different content
  7. Burdon–Manley. "Algerian Berber musician Idir dies at 70", Al Jazeera, 3 May 2020. Retrieved on 3 May 2020.
  8. Slackman. "A Slain Berber Singer's Voice Rouses His Hometown", The New York Times, 10 October 2005. Retrieved on 3 May 2020.
  9. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named France 24
  10. "Le chanteur Idir, l’un des principaux ambassadeurs de la chanson kabyle, est mort", Le Monde, 3 May 2020. Retrieved on 3 May 2020. (in fr)
  11. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Le Monde
  12. 12.0 12.1 LesCharts.com Idir discography page. Lescharts.com. Retrieved on 15 February 2013. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "fr" defined multiple times with different content
  13. " Ici et ailleurs ", le nouvel album d'Idir, sortira le 7 avril (fr). Chouf-Chouf (2 March 2017). Archived from the original on 12 January 2018. Retrieved on 2 March 2017.

Ebe e si nweta ya dezie

Njikọ mpụga dezie