Wikipedia

Umunya

Obodo no na Anambra Steeti, Nigeria

Umunya bu obodo Olu na otu n'ime obodo ise mebere ọchịchị ime obodo Oyi nke Anambra Steeti Naijiria .  Ndi agbataobi isii gbara ya gburugburu: Ifite-Dunu, Awkuzu, Nteje, Nkwelle-Ezunaka, Ogbunike, na Umudioka .  N'ebe ndịda bụ Umudioka na Ifite-Dunu, ha abụọ na okpúru ọchịchị ime obodo Dunukofia.  N'ebe ugwu, Nteje na Nkwelle-Ezunaka.  [1] N'ọwụwa ọmụmụ, Awkuzu na n'ọdịda, Ogbunike.  A na-ekepụta oke ya site na iyi ma e wezụga n'ókè Nkwelle-Ezunaka ebe mbara ahụike Umunya bụ, Oli-Omoto, Ogwugwu-Obo, Ugwueze, wdg osimiri Kpokili.  Ihe ahụ nke nta ka ọ bụrụ obodo iri niile dị na Umunya nwere isi iyi mmiri dị ụtọ nke ha.  Obodo nwere ala na-eme nri;  ya mere, akụ na ndabere ya dabere na ọrụ ugbo .

Umunya bu obodo iri bu Ezi-Umunya, Okpu, Ojobi, Umuebo, Amaezike, Ajakpani, Odumodu-Ani, Isioye, Odumodu-Enu na Ukunu.  Obodo ndị a bụ mpaghara Ezi, Ifite na Ikenga, bụ ihe nketa ụzọ atọ nke ndị Gadite H/ Igbo niile a na-akpọ EKARỊRỊ-AKA Igbo.. [1]

Akụkọ ifo na ihe jikọrọ ya (nke bụ eziokwu).

dezie

Onye nchoputa Umunya bu ana akpo Nya bu nwa na-ahu maka ụgbọ mmiri nke ERU, onye bu nna ndi Igbo nke Guinea Forest West Africa .  [1] Akụkọ ahụ mere na osimiri Omambala sonyeere Isi-Ogwugwu, bụ osimiri na-ahọ ngwa ngwa nke mpaghara Umunya ugbu a.  A ebi na Isi-Ogwugwu mere ka ọ dị n'ebe ahụ ka ọ dị taa.  Ndị na-akọ ndị na-ekwu ndị pụtara mba n'obi nke Urunda n'ebe Ogbunike dị, iji kwupụtapụta ifo a.

Akụkọ a na-ekwu na n'otu ụbọchị Eke ka Nya na-ebufe ndị ọkụ azụ na ndị ọrụ ugbo Gafe oke mmiri dị n'Isi-Ogwugwu, otu ọkụ na-akpụ akpụ n'osimiri ahụ sochiri ebili mmiri na- ahụkebe  .  Ụdị ama nke 'whirl and twirl' nke flash mere ka Nya Nwatụrụ ọrụ n'ịsọpụrụ chi osimiri, bụ onye o na-akpa na ọ na-agafe ahuhu Eke, na-egosipụta.  Mgbe ọ na-achọ izu ike, e obodo ya nke otu nkume nke ọ ga-eji guzobe ndị ọrụ ugbo ga-abụ ndị nke ya.  Mgbe o tetara n’ụra, ọ tara na osimiri ahụ adalatala n’ofe ebe o kegidere ụgbọ epeepe ya.  Nke a ka o were dị ka echiche nke nrọ ya.  Ya mere o biri ebea n'ebe a na-akpo "Ilo-Umuebo".  Ilo-Umuebo a bụzi ụlọ ikpe High Justice dị n'Umunya, ebe a ga-ekwu eziokwu.  Ọ kpọọra ndị ikwu ya na ndị enyi ya wee hibe obodo a mara taa dị ka Umunya (UMU NYA/NNYA, ya bụ “Ụmụ Nya”).

Tupu ndị na-eso ụzọ, ndị anya anya na apụ nke iri na atọ ma ọ bụ nke iri na anọ, ndị omekome si n'ala Igbo bibiri Umunya.  [3] mmalite nke mbụ n'ime ọrụ dị ka nkata sitere n'ime ma ọ bụ ya mere o ji mebie obodo precursor nke Ezi sub-group bụ, Adagbe-Mpo, Mponenem, Oviabuzo, Ezi-Oli na Okpuru.  Ihe omume a kpalitere egwuregwu ruo mgbe a chụrụ àjà ntụ ntụ site n'aka Ana alụsị na Ana Onye isi nchụ aja, Nwakonobi dochiri anya ndị e gburu n'ọgba nke ahụ.

Ka ọ na-erule akpan akpan afụ nke iri na isii Umunya ịrịba n'ụdị ndu Nri etinyere ya na Igboegbuna Odezulu-Igbo Onenulu I, wee guzobe Omenala Hebraic Ozo.    [4] O wetere ihe omimi nke " Lapis Lazuli " nke Nya n'onwe ya debere na mbụ wee lie ya na ntọ-ala Obi ya na Umuebo.  Ọta onye mbụ n'ime ndị isi nke usoro agha na-edu Umunya ruo na ike awụ nke iri abụọ, mgbe ndị isi colonial akwụkwọ akwụkwọ ikike.

Ozo bụ ihe na-eme na ndụ ndị mmadụ dị ka omume cabala ndị Juu.  Ọ na-aghọ ebe nchekwa omenala na omenala Umunya.  N'oge gara aga, ọ bụ naanị ebe nchekwa nke "ndị nwere obi ike na ndị nwere mmetụta" ndị dị njikere idebe eziokwu ndị dị egwu, na-eme ka a Sol ha Nze (onye na-ezere ihe onwunwe).

Umunya, dika obodo ndi gbara ya gburugburu, ka ahaziri n'ime ngalaba obodo na-Soso atọ: Ezi, Ifite na Ikenga.  A na-ekwu na ụdị nhazi a bụ ihe e ji ama Eri-Igbo.  N'ihi na Ezi-Umunya na-ekpochapụ nso, ndị okenye Umunya na ha ga-hazigharị, na-achịkọta obodo Okpu, Amaezike na ọrịkunu, bụbu obodo Ifite, ya na ndị agha n'Ezi-Umunya n'ime obodo a.  ga-akpọ Akaano.  .  Ihe ọjọọ nke Ifite, ya bụ Ojobi, Umuebo, Ajakpani na Isioye bụ ndị a na-akpọ Okpoko, ebe Odumodu-Ani na Odumodu-Enu ihe dị ka Ikenga.  Nkewa nke Umunya ụzọ atọ-Akanano, Okpoko, na Ikenga bụ maka ngosi nhazi na nchekwa.

Akwụkwọ ikike ikike maka Akano bụ Chief Nwabude, maka Okpoko nke Chief Nwanegbo, na maka Ikenga site n'aka Chief Oraegbuna. Dịka obodo na-ahụ udo n'anya, gọziri Umunya site n'ezigbo ndị ndu malite n'akwụkwọ ikike eze ọdịnala, Chief Nwanegbo Okocha, onye ọchịchị ya sitere n'afọ 1909 rue 1930. Onye eze ọdịnala nke mbụ chiri okpueze n'ihu ọha bịara n'afọ iri atọ na iteghete ka nke ahụ gasịrị na onye Igwe (Prof) JC Menakaya (Ezedioramma 1) nke chịrị site n'afọ 1973 rue 1985; [2] sochiri Igwe AN Nwanegbo (Ezedioramma na Okocha II) onye chịrị site n'afọ 1994 rue 1997, [3] na Igwe ugbu a, Kris C. Onyekwuluje (Eze-Nya 1) onye ọchịchị malitere n'afọ 1998. [4]

N'ihe gbasara nsogbu onwe onye, ​​obodo Umunya, n'agbanyeghị na ha pere mpe na ọnụ ọgụgụ mmadụ, emela nnukwu ihe.  Emeela ma nnukwu nnukwu ọrụ na- , , , .  Ndị a play owuwu ụlọ, post office ọgbara ọhụrụ, ụlọ akwụkwọ obodo, nnukwu ọnụ ụlọ obodo na ụlọ akụ obodo.  ọkụ ọkụ ka ya na mmetụta steeti ọnụ.  N'ihe nkọwa na ụlọ ọrụ, ụlọ akụ, na-arụ ọrụ na ngalaba nke alaka ụlọ ọrụ ACB Plc.  Ndị isi ụlọ ọrụ bụ Tempo Mills Ltd (nke a na-akpọ ugbu a dị ka Niger Delta Flour Mill Ltd), ndị na-ahụ Tempovita na ntụ ọka, ụlọ ọrụ U-Gas (nke a na ugbu a) na ụlọ ọrụ kọrọ  ọtụtụ nde Naira, ụlọ mposi na ụlọ ọrụ ihie, Hardis & Dromedas Ltd nwere ikike a nnukwu ihe ngosi, Afor kwa ụbọchị na ahịa Eke kwa izu.  A na-ewu egwuregwu ọgbara ọhụrụ.

Ọtụtụ ụmụ Umunya achọpụtala onwe ha na ụlọ akụ na n'akwa obodo, ebe ndị ọzọ gbasoro ọrụ dị iche iche ma ọ bụ bụrụ ndị akwụkwọ akwụkwọ ama ama.. [5]

Ihu igwe

dezie

Umunya nwere ihu igwe oyi nke savanna.  O nwere mana mmiri mana oge ọkọchị .  Nkezi Ezi Umunya kwa awụ bụ ogo irí isii na otu ma-abụ ihe dịka inchi narị atọ na iri abụọ na asatọ nke mmiri mmiri n'otu afọ.  Ọ na-akpọ nkụ maka ụbọchị otu narị na iri abụọ na ise kwa afọ na nkezi iru mmiri .  [9] N'ọnwa Ọktoba, Umuanya nwere okpomoku na-ekpo ọkụ na obere mmiri ozuzo.  Nkezi ozizi na Umunya bụ Celsius F iri iteghete na asaa n'ọnwa Febrụwarị na nke kacha ala bụ °F irí asatọ na atọ n' ọnwa Ọgọstụ. [6] ..

Ntụaka

dezie
  1. ↑ Nigeria (2018-04-18). List Of Towns And Villages In Oyi L.G.A, Anambra State (en-US). Media Nigeria. Retrieved on 2022-11-25.
  2. ↑ Umunya Monarch Igwe Onyekwuluje Predicts Brighter Future For Anambra (en-US). Heartbeat Of The East. Retrieved on 2024-06-23.
  3. ↑ Umunya Monarch Igwe Onyekwuluje Predicts Brighter Future For Anambra (en-US). Heartbeat Of The East. Retrieved on 2024-06-23.
  4. ↑ Umunya Monarch Igwe Onyekwuluje Predicts Brighter Future For Anambra (en-US). Heartbeat Of The East. Retrieved on 2024-06-23.
  5. ↑ Chartered Institute of Bankers of Nigeria - Bank directory. cibng.org. Retrieved on 2024-06-23.
  6. ↑ Climate Umunya.
  • Floyd, BN na Menakaya, JC (eds): Macmillan Junior Atlas Maka Nigeria, Macmillan Press. London, 1965.
  • Igboegbuna, CNC: Aha Ozo, Otu nna ochie na omenala Igbo, Snaap Press. Enugwu, 1994.
  • Obidigbo, Chike and Igboegbuna, CNC (eds): Umunya: A Common Igbo Community Charting A New Order, Hardis & Dromedas Press. Enugwu, 2009
Ewepụtara na https://ig.wikipedia.org/w/index.php?title=Umunya&oldid=183263