Owuo bụ abosom nke Ọnwụ na akụkọ ifo Asante na Akan nke West Ghana na Ewe, ọkachasị agbụrụ Krachi nke East Ghana da Togo. A na-egosipụta ya na akara Adinkra nke obube.[1] A na-ekwu na Odomankoma kere ya (a pụkwara ide ya O domankama) ka o wee gbuo ụmụ mmadụ (ọ bụ ezie na, ọkachasị maka ndị Asante na ndị Akan, àgwà a na-apụta n'ọdịnihu n'oge esemokwu ya na Ta Kora, na -ekwusike na e kèrè ya tupu mmadụ nakwa eleghị anya chi ndị ọzọ, dika Odomankoma n'onwe ya [2] Ọ na-egosi nkwụsị nke usoro okike n'ụwa, nrụtụaka nke na o gburu Odomankoma, Onye Okike Ukwu[3]

Aha dezie

A makwaara Owuo dị ka Odomakama Owu', ma ọ bụ Onye Mmebi (ma ọbụ Ọnwụ nke Okike), n'ihi ọdịdị mbibi ya nke igbu ndụ nakwa eziokwu ahụ bụ na ọ gburu O Domankoma, na-eme ka Odomankoma bilie n'ọnwụ ma bie ndụ site na Nyankapon:[2]

Akụkọ ifo dezie

Okike nke Owuo, etu Owuo si gbuo Odomankoma nakwa otú Ananse si bụrụ onye okike nakwa Abosom nke Amamihe. dezie

N'akụkọ a, Odomankoma mepụtara Owuo. Mgbe e kwesịrị Owuo, o meriri Odomankoma n'ọgụ ma gbuo ya. Odomankoma hapụrụ ihe omume ya niile n'aka ndị ndụmọdụ ya, Nyankapon na Nyame. Mgbe ahụ, ọ kpọlitere onwe ya n'ọnwụ wee jiri ike ya, gaa n"ihu site na Nyankapon, na-aghọ onye Odomankoma na onye nnọchi anya ya. Odomankoma ghọgburu Owuo ka ọ ṅụọ nsí nke Owuo na mgbalị igbu ya, ọ bụ ezie na ọ rụghị ọrụ.[2]

Ka oge na-aga, Ananse, nwa ya nwoke ketara ọtụtụ n'ime àgwà okike nke Odomankoma. Site n'ebe a, Ananse ga-aghọ onye okike, na-enweta aha Anansi Kokuroko (The Great Spider / Designer) tinyere Odomankoma, ya, O Domankomo na Nyankapon wee mechaa ihe nketa O domankome, mepụta ọtụtụ n'ihe O dominankom na ọ bụghị eluigwe nʼihi na e kere ya. Mgbe ahụ ha mechara mepụta ihe a kpọrọ mmadụ na Ananse / Odomankoma na-emepụta ha na Nyankapon / Oromankome n'ime ha.[4] Ananse, nwa Odomankoma (ma ọ bụ ma ọ dịkarịa ala sunsum ya), kụziiri ụmụ mmadụ ihe niile ọ maara, na-enye ya utu aha, Abosom nke Amamihe

Edemsibịa

  1. Brookman-Amissah (1986). "Akan Proverbs about Death". Anthropos 81 (1/3): 75–85. ISSN 0257-9774. 
  2. 2.0 2.1 2.2 Danquah (1952). "The Culture of Akan". Africa: Journal of the International African Institute 22 (4): 360–366. DOI:10.2307/1156919. ISSN 0001-9720.  Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name ":4" defined multiple times with different content
  3. Brookman-Amissah (1986). "Akan Proverbs about Death". Anthropos 81 (1/3): 75–85. ISSN 0257-9774. 
  4. How Kweku Anansi became a spider. anansistories.com. Retrieved on 2022-07-03.