Linda Tuhiwai Smith

Linda Tuhiwai Smith
mmádu
ụdịekerenwanyị Dezie
mba o sịNew Zealand Dezie
Aha ọmụmụLinda Te Rina Mead Dezie
aha enyereLinda, Tuhiwai, Rina Dezie
aha ezinụlọ yaSmith, Mead Dezie
ụbọchị ọmụmụ ya1950 Dezie
Ebe ọmụmụWhakatāne Dezie
ŃnàSidney Moko Mead Dezie
Dị/nwunyeGraham Smith Dezie
asụsụ ọ na-asụ, na-ede ma ọ bụ were na-ebinye akaBekee, Māori Dezie
ọrụ ọ na-arụprofessor Dezie
onye were ọrụUniversity of Waikato Dezie
Ọkwá o jifull professor, professor emeritus Dezie
ebe agụmakwụkwọUniversity of Auckland, Carbondale Community High School Dezie
ogo mmụtaDoctor of Philosophy Dezie
academic thesisNgā aho o te kakahu matauranga: the multiple layers of struggle by Maori in education. Dezie
onye ndụmọdụ doctoralRoger Dale, Stuart McNaughton Dezie
nwa akwụkwọAnthony Cyril Spelman, Alison Green, Nicolina Newcombe Dezie
Nsokuye nsọpụrụCompanion of the New Zealand Order of Merit Dezie
agbụrụMāori Dezie
Ọrụ ama amaDecolonizing Methodologies Dezie
Onye òtù nkeAmerican Academy of Arts and Sciences Dezie

 

Linda Tuhiwai Te Rina Smith CNZM (née Mead ; amụrụ 1950), onye bụbu prọfesọ nke agụmakwụkwọ ụmụ amaala na Mahadum Waikato dị na Hamilton, New Zealand, [1] [2] [3] bụ ugbu a prọfesọ a ma ama na Te Wānanga o Awanuiārangi . Ọrụ agụmakwụkwọ Smith bụ maka ịwepụ ihe ọmụma na sistemụ. The Royal Society Te Apārangi na-akọwa mmetụta Smith na agụmakwụkwọ dị ka ịmepụta "oghere ọgụgụ isi maka ụmụ akwụkwọ na ndị nchọpụta iji nabata njirimara ha na gafere akụkọ kachasị elu." [4]

Ndụ mmalite na agụmakwụkwọ

dezie

A mụrụ Smith na Whakatāne, [5] New Zealand. Nna ya bụ Sidney Moko Mead nke Ngāti Awa, bụkwa onye prọfesọ, na nne ya bụ June Te Rina Mead, née Walker, nke Ngāti Porou . [6] A kpọrọ ya Tuhiwai mgbe ọ toro. [6] Smith na Māori iwi Ngāti Awa na Ngāti Porou sitere na Cape East nke North Island na New Zealand. [4]

Mgbe Smith dị afọ iri na ụma, ọ kwagara United States mgbe nna ya na-emecha PhD ya. Ezinụlọ ya bi na ndịda Illinois ma ọ gara ụlọ akwụkwọ sekọndrị Carbondale Community . [5] Smith mechara kwaga Salem, Massachusetts, ebe ọ na-arụ ọrụ dị ka onye inyeaka na Peabody Museum of Salem, na-ede akara na okpuru ulo. [7]

N'afọ ndị 1970, Smith bụ onye guzobere otu onye na-akwado Ngā Tamatoa . [8] Ihe odide Malcolm X na Frantz Fanon metụtakwara ya. Ọrụ ya na Ngā Tamatoa bụ ịgwa ndị Māori okwu gbasara Nkwekọrịta nke Waitangi . Smith hụrụ agụmakwụkwọ dịka akụkụ kachasị mkpa nke mgba maka nnwere onwe nke Maori. [5] Ọ bụ onye otu Ngā Tamatoa mgbe ọ na-amụrụ mahadum. [6]

Smith nwetara BA, MA (nsọpụrụ), na PhD degrees na Mahadum Auckland . Akpọrọ akwụkwọ akụkọ ya na 1996 Ngā aho o te kakahu matauranga: ọtụtụ mgba mgba nke Maori na-agba na agụmakwụkwọ.

Ọrụ

dezie

Smith bụ onye isi oche Māori, onye isi ụlọ akwụkwọ nke Māori na mmepe Pacific, yana onye isi ụlọ ọrụ nyocha Te Kotahi na Mahadum Waikato. [9]

Akwụkwọ Smith Decolonizing Methodologies: Research and Indigenous People ka e bipụtara na mbụ na 1999. [10]

Na 2013 New Year Honors, Smith ka a họpụtara onye so na New Zealand Order of Merit maka ọrụ na Māori na agụmakwụkwọ. [11] N'afọ 2017, a họpụtara Smith ka ọ bụrụ otu n'ime " ụmụ nwanyị 150 na okwu 150 " nke Royal Society Te Apārangi, na-eme ememe onyinye ụmụ nwanyị na-enye ihe ọmụma na New Zealand. [12]

Na Nọvemba 2016 a họpụtara ya onye otu Ụlọikpe Waitangi . [13] N'otu afọ ahụ ọ lara ezumike nká, a kpọrọ ya pro-osote-chancellor Māori wee nweta nkwekọrịta nwa oge dị ka Prọfesọ nke Māori na Ọmụmụ ụmụ amaala na ngalaba ọhụrụ nke Māori na ọmụmụ ụmụ amaala. [14]

Na Septemba 2020 hashtag #N'ihi naOfLindaTuhiwaiSmith malitere viral mgbe Smith bụ otu n'ime otu ndị gụrụ akwụkwọ dere akwụkwọ ozi mepere emepe na Ministry of Education banyere ịkpa ókè agbụrụ na agụmakwụkwọ [15] na akụkọ wee pụta na agaghị emegharị nkwekọrịta ya. Otu akụkọ nke Mahadum Waikato nyere ikike na nkwupụta n'akwụkwọ ozi ahụ chọpụtara na ụlọ ọrụ ahụ na-akpa oke n'ụdị megide Māori mana ọ kwadoghị nkwupụta ndị ọzọ na leta ahụ. [16]

Na 2021, Smith sonyeere Te Wānanga o Awanuiārangi dị ka onye prọfesọ ama ama. [17] Ọ ghọrọ ọkà mmụta Māori mbụ a họpụtara na American Academy of Arts and Sciences na 2021.

Rutherford Medal, nsọpụrụ kacha elu sitere na Royal Society Te Apārangi, bụ nke e nyere Smith na 2023 "maka ọrụ ya kacha mkpa n'ịkwalite agụmakwụkwọ na nyocha maka Te Ao Māori, akwụkwọ mmụta ya na-agbawa agbawa n'ichepụta usoro nyocha, na ntinye aka ọsụ ụzọ n'ịgbanwe. nyocha maka ụmụ amaala ụwa niile." [18] O kwuru banyere ihe nrite a: "Echere m na ọ dị anyị mkpa maka Māori, maka ụmụ amaala obodo, ka a mara ihe ọmụma anyị, na ijikwa na ịmepụta oghere n'ime nnukwu ụlọ ọrụ nke ihe ọmụma." [4]

Usoro ntọhapụ

dezie

  Smith bụ onye edemede nke Decolonizing Methodologies: Research and Indigenous Peoples ( Zed Books, 1999, 2012, na 2021), nyocha dị oke mkpa nke ọrụ nyocha nke ndị ọdịda anyanwụ na usoro nchịkwa nke ụmụ amaala . A na-ewere ọrụ a dị ka nnukwu onyinye maka ụzọ nyocha na nyocha ikpe ziri ezi nke ọha mmadụ . [10] [19] [20] N'ime akụkọ 2023, Royal Society Te Apārangi kwuru na a sụgharịala ya n'asụsụ ise ma nwee ngụ 283,000 ruo taa. [4]

Ndụ onwe onye

dezie

Smith lụrụ onye mmụta ibe Graham Smith . [3]

Ọrụ ahọpụtara

dezie
  • Smith, Linda Tuhiwai. Usoro ntọhapụ: Nnyocha na ụmụ amaala . Akwụkwọ Zed, 2013.
  • Denzin, Norman K.; Yvonna S. Lincoln; na Linda Tuhiwai Smith, ed. Akwụkwọ ntuziaka usoro dị oke egwu na ụmụ amaala . Eze, 2008.
  • Smith, Linda Tuhiwai. "N'elu ala aghụghọ: Nyochaa nwa amaala na afọ nke ejighị n'aka." Na N. Denzin na Y. Lincoln (eds.), Akwụkwọ ntuziaka Sage nke nyocha qualitative (2005): 85-107.
  • Smith, Linda Tuhiwai. "Nchọpụta Kaupapa Māori." Na M. Battiste (ed.) , Na-eweghachi olu na ọhụụ nke ụmụ amaala (2000): 225–247.
  • Cram, Fiona, Linda Smith, na Wayne Johnstone. Ịdepụta isiokwu Māori na-ekwu maka ahụike . (2003).
  • Smith, Linda Tuhiwai. "Ịmepụta usoro nyocha maka akwụkwọ akụkọ ụmụ amaala na agụmakwụkwọ." Anthropology & Education Quarterly 36, mba. 1 (2005): 93–95 .

Ntụaka

dezie
  1. Professor Linda Tuhiwai Smith. University of Waikato (4 May 2012). Archived from the original on 29 May 2012. Retrieved on 21 June 2022.
  2. Organisational Development and Wellness. University of Waikato. Archived from the original on 2 December 2023. Retrieved on 2023-12-03.
  3. 3.0 3.1 Eminent Education Leader Appointed to Top Post at Waikato University (en-NZ). University of Waikato (9 March 2007). Archived from the original on 2 June 2023. Retrieved on 3 December 2023."Eminent Education Leader Appointed to Top Post at Waikato University". Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "eminent" defined multiple times with different content
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 Kowhai (24 November 2023). Prestigious Rutherford Medal awarded to Distinguished Professor Linda Tuhiwai Smith (en). Te Ao Māori News. Archived from the original on 3 December 2023. Retrieved on 30 November 2023.Kowhai, Te Rina (24 November 2023). Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  5. 5.0 5.1 5.2 Husband (18 July 2015). Linda Tuhiwai Smith: Transforming education (en-NZ). E-Tangata. Archived from the original on 2 June 2023. Retrieved on 10 December 2020.Husband, Dale (18 July 2015). Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "e-tangata.co.nz" defined multiple times with different content
  6. 6.0 6.1 6.2 Husband. "Linda Tuhiwai Smith: Transforming education", E-Tangata, 18 July 2015. Retrieved on 26 September 2020.Husband, Dale (18 July 2015). Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "etangata" defined multiple times with different content
  7. Smith (1999). Decolonizing Methodologies: Research and Indigenous Peoples. Zed Books. ISBN 9781848139503. 
  8. Linda Tuhiwai Smith – Māori @ Waikato. University of Waikato. Archived from the original on 21 February 2021. Retrieved on 10 December 2020.
  9. Professor Linda Tuhiwai Smith (Chair). Ngā Pae o Te Māramatanga. Retrieved on 26 September 2020.
  10. 10.0 10.1 Malsbary (2008-06-24). "Review: Decolonizing Methodologies: Research and Indigenous Peoples by Tuhiwai Smith" (in en). InterActions: UCLA Journal of Education and Information Studies 4 (2). DOI:10.5070/D442000633. Malsbary, Christine (24 June 2008). Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  11. Kitteridge (31 December 2012). New Year Honours List 2013. Department of the Prime Minister and Cabinet (DPMC). Retrieved on 9 January 2018.
  12. Linda Tuhiwai Smith. Royal Society Te Apārangi. Retrieved on 2021-05-11.
  13. Two new Waitangi Tribunal appointments (en). New Zealand Law Society | Te Kāhui Ture o Aotearoa (2016-11-18). Retrieved on 2021-09-24.
  14. Hope (10 September 2020). Racism row professor distances job loss from racism claims. Stuff.
  15. Gabel (12 September 2020). Thousands use Twitter hashtag to show impact of indigenous scholar. The New Zealand Herald.
  16. Hope (25 September 2020). Waikato Uni racism claims 'incorrect', sparked by spending probe – report. Stuff.
  17. New professorial appointments to grow Māori philosophy and indigenous research capabilities. Te Whare Wānanga o Awanuiārangi (4 October 2021).
  18. Linda Tuhiwai Smith receives Rutherford Medal alongside other Research Honours Aotearoa winners. Royal Society Te Apārangi (23 November 2023). Retrieved on 2023-11-23.
  19. Ortley, John, Decolonizing Methodologies: Research and Indigenous Peoples (review), The American Indian Quarterly, Volume 29, Number 1&2, Winter/Spring 2005, pp. 285–288.
  20. Hawthorne (1 January 2003). Methodologies of risky scholarship. The Free Library by Farlex. Archived from the original on 5 March 2016.