Kusugu

Olulu mmiri Kusugu bụ olulu ochie dị na Daura, Naịjirịa. A maara olulu mmiri ahụ maka mmekọrịta ya na akụkọ ifo nke dike Bayajidda meriri agwọ Sarki. Olulu mmiri ahụ na mma agha a na-eche na ọ bụ nke Bayajidda bụzi ihe na-adọrọ mmasị ndị njem nleta.

Ọdọ Mmiri Kusugu

Akụkọ ifo

Dị ka akụkọ ifo ndị Hausa si kwuo, obodo ndị Hausa ebiela na Central Sudan (ọtụtụ n'ime Northern Nigeria nke oge a na akụkụ ụfọdụ nke Niger) ruo ihe karịrị afọ 2000. E kwenyere na Daura bụ otu n'ime obodo ndị Hausa kachasị ukwuu n"oge ahụ. O nwere ndị eze nwanyị dịka ndị isi ọchịchị na-elekọta ihe omume ndị mmadụ. N'oge ọchịchị Eze Nwanyị Daurama, isi iyi mmiri ndị Daura bụ olulu mmiri Kusugu. Mana a na-ekwe ka ndị mmadụ kuru mmiri na ya naanị ụbọchị Fraịdee n'ihi agwọ a ma ama nke bi n"ime olulu mmiri ahụ.

Nke ahụ bụ otú ndị mmadụ si nọgide na-agụ agụụ ruo otu ụbọchị mgbe onye e kwenyere na ọ bụ nwa eze Baghdadi, Bayajidda (Abu Yazid) bịara Daura n'ihi na o nweghị ike inweta ocheeze mgbe nna ya nwụsịrị. Ọkpara eze nke bụ dị mgbe ọ nọrọ n'ụlọ otu agadi nwanyị aha ya bụ Ayyana, rịọrọ maka mmiri, mana enyeghị ya nke zuuru ya. Mgbe ahụ, ọ rịọrọ ka egosị ya olulu mmiri ahụ. A dọrọ ya aka ná ntị banyere agwọ a na-amaghị ama. Ọ gara n'olulu mmiri ma mesịa gbuo agwọ ahụ mgbe ha lụchara ọgụ. Eze nwanyị ahụ lụrụ ya o wee ghọọ Eze. N'ihi na ọ pụghị ịsụ asụsụ Hausa tupu mgbe ahụ, ndị mmadụ malitere ịkpọ ya Bayajidda, nke pụtara na ya aghọtaghị na mbụ.

Ọ nwere ụmụ asaa ndị chịrị igidimba asaa nke Hausa nke a na-akpọ Hausa Bakwaị . Olulu mmiri Kusugu ahụ bụ ebe e gburu akatakpo agwọ Sarkis nke onye n'abụchaghị Bayajidda na narị afọ 10 n'ihi na agwọ ahụ na-ekwe ka ndị mmadụ kuru mmiri n'olulu ahụ naanị otu ugboro n'izu, ọkachasị Fraịdee.