Katagum
Katagum bụ obodo, ọchịchị ime obodo na obodo omenaala na steeti Bauchi nke ugwu Naijiria. Obodo a dị n'akụkụ ugwu ugwu Jama'are, nke dị n'akụkụ mmiri Hadejia. Ọtụtụ n'ime ndị bi na ya bụ ndị Alakụba, tinyere ndị Fulani na ebo Kanuri. Ihe ndị bụ isi a na-emepụta n'ubi na-agụnye ahụekere (mkpụrụ ala), sorghum, millet, osikapa (karịsịa na fadamas nke osimiri, ma ọ bụ "idei mmiri"), cowpeas, owu, indigo, na chịngọm arabic. Anụ ụlọ gụnyere ịnyịnya, ehi, ewu, atụrụ, ịnyịnya ibu na ọtụtụ anụ ọkụkọ
.jpg)
N'ime etiti-ọgwụgwụ 1820s, Bornu weghaara ọtụtụ mpaghara ahụ n'aka ndị Fulani, na-amanye ndị Katagum ịkwapụ na 1826. Mgbe afọ ahụ gasịrị, ndị agha ebo Kanuri ha, meriri 90 mi west south-west na Fake site na njikọta ọnụ. Nchikota nke Yakubu, eze Bauchi, na Dan Kauwa, Emir Katagum (amir) na-edu, ya na ala-eze di na ndida. Laghachiri n'aka ndị Fulani, alaeze Katagum nwere ọganihu ruo n'afọ 1850, mgbe agha ha na Amir Buhari nke Hadejia dị nso belatara ha nke ukwuu.