Julia Kibubura
Mmádu
ụdịekerenwanyị Dezie

 

Julia Kibubura bụ nwanyị mbụ were ọnọdụ onye ndu ndọrọ ndọrọ ọchịchị dị ka onye isi Gombolola (County) na Western Uganda.[1][2][3][4] Ndị obodo ahụ kpọrọ ya Omwami nke a sụgharịrị dị ka Sir na Bekee.[4] Harry St. George Galt họpụtara ya dị ka onye isi G Govern bụ onye bụ osote kọmishọna na-elekọta mpaghara ọdịda anyanwụ na 1905. Iji kwanyere ncheta ya ùgwù, a gụrụ ụlọ akwụkwọ sekọndrị ụmụ nwanyị Kibubura aha ya n'ihi na ọ bụ onye na-akwado agụmakwụkwọ ọha, ọkachasị maka ụmụ agbọghọ. [4][3] Ọ bụbu onye na-akọ ọdịnihu nke Eze Ankole . [1][1]

Oge ọ malitere dezie

Okwu mgbọrọgwụ maka aha Kibubura na Runyakitara bụ 'okububura' nke a sụgharịrị dị ka 'ụda ọdụm".[5]

A mụrụ Kibubura na Ibanda n'aka dọkịta amoosu nke Omugabe Mutabuka n'oge ahụ. A manyere ya ịgba ọsọ ndụ mgbe nna ya, onye na-akọ ọdịnihu na onye na-agwọ ọrịa nwere mmetụta, kwadoro Mukwenda onye a kpọchiri na Ntare-V na-alụ ọgụ. Mukwenda meriri n'ọgụ a wee gbapụ.[4]

Kibubura, nwanne ya nwanyị Kishokye na ụmụnne ya gbagara Bunyoro, nke bụ, n'okpuru Omukama Kabalega. Ha mechara laghachi Ankole n'ihi arịrịọ ime mmụọ ha (Okubandwa). Dị ka ndị ogbugbo n'etiti ụwa nke mmụọ na ụmụ mmadụ, a nabatara ha dị ka ndị dike ma nye ha nnwere onwe na Ankole. N'ọnọdụ, ha jiri Emanda ha, Nyakashambi chebe Ankole pụọ n'ihe ize ndụ ọ bụla.Mgbe ndị ozi ala ọzọ nke Ndị Kraịst bịara, Kibubura tụfuru emandwa ma mee ya baptizim.[4][6]

E mere Julia Kibubura baptizim na 1903 mgbe ya na ndị ọzọ na-agụ akwụkwọ 25 ji ụkwụ gaa Mbarara maka baptizim. Ọ laghachiri na Ibanda ma o nyere aka n'iwu ụlọ ụka mbụ e ji apịtị na wattle mee. E mechara jiri ụlọ ụka St. Paul nke Uganda Ibanda dochie anya ya n'afọ ndị 1970 nke Late Archbishop Luwum tọrọ ntọala na 1976[1][7][8]

Nwa nwa Kibubura a ma ama bụ Michael Kibeeherere [9]

Arụmụka dezie

A ka nwere asịrị na Ibanda na Kibubura nwere mmekọrịta ịhụnanya nzuzo na Harry St George Galt nakwa na ọ bụ ya mere o ji họpụta ya dị ka onye isi Gombolola na Western Uganda. Ndị obodo Ibanda nke Kibubura juru anya n'ihi na n'oge ahụ, a na-elekarị ndị isi nwanyị anya.Otú ọ dị, Michael Kibeeherere, nwa nwa Julia Kibubura, gbaghara nkwupụta nke ịhụnanya nzuzo site n'ikwu na "Kiburura bụ onye a na-asọpụrụ, onye nwere omume ọma na onye dị ùgwù, enweghị ike inwe mmekọahụ," na 2016.[2]

Hụkwa dezie

  1. Janet Museveni
  2. Janani Luwum
  3. Ihe Ncheta Galt
  4. Ụlọ akwụkwọ sekọndrị ụmụ nwanyị nke Kibubura

Edensibia dezie

  1. 1.0 1.1 1.2 Northwest Ankole Diocese: a fulfillment of late archbishop Luwum's prophecy (en). New Vision. Retrieved on 2022-09-29. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  2. 2.0 2.1 Galt Series: The ruthless colonial master killed in Ibanda (en). Bukedde. Retrieved on 2022-09-29. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name ":2" defined multiple times with different content
  3. Kibubura Old girls pledge to sustain school brand (en). New Vision. Retrieved on 2022-09-29.
  4. 4.0 4.1 4.2 The Beauty and Mystery of Ibanda (en-GB). Mountain Slayers Uganda (2020-03-26). Retrieved on 2022-09-29. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name ":4" defined multiple times with different content
  5. Kibubura: School culture reason for OGs’ success (en). Monitor (2021-01-10). Retrieved on 2022-09-29.
  6. Katahweire (1989). "The Position of Women in Kinyankore Culture, with Particular Reference to the Church of Uganda in Ankole" (in en). The African Mind: A Journal of Religion and Philosophy in Africa 1 (1): 199–226. 
  7. Northwest Ankole Diocese: a fulfillment of late archbishop Luwum’s prophecy | All Saints Cathedral Kampala (en-GB). Retrieved on 2022-09-29.
  8. Luwum’s prophecy and birth of Northwest Ankole Diocese (en). Monitor (2021-01-30). Retrieved on 2022-09-29.
  9. Galt Series: The ruthless colonial master killed in Ibanda (en). New Vision. Retrieved on 2022-09-29.