Jestina Mukoko

Jestina Mukoko bụ onye na-akwado ihe ndị ruuru mmadụ na Zimbabwe na onye ntụzi ọrụ udo nke Zimbabwe. Ọ bụ onye nta akụkọ site na ọzụzụ na onye bụbu onye na-agụ akụkọ na Zimbabwe Broadcasting Corporation.

A nabatara Jestina Mukoko na mmemme International Women of Courage Award, na 10 Machị 2010.

Na Maachị 2010 Mukoko bụ otu n'ime ndị na-akwado ihe ruuru mmadụ iri bụ ndị a na-asọpụrụ na onyinye nturu ugo International Women of Courage Awards nke US State Department nyere ụmụ nwanyị ndị gosipụtara obi ike na ọchịchị pụrụiche n'ịkwalite ikike ụmụ nwanyị.[1] A họpụtara ya wee jee ozi dị ka onye otu 2010 na Oak Institute for Study of International Human Rights na Colby College.

Ntọrọ na njide

Na 3 Disemba 2008 a tọọrọ Mukoko n'abalị site n'ụlọ ya n'ebe ugwu nke Harare. Dumisani Muleya nke Business Day kọrọ na "ndị a na-enyo enyo na ha bụ ndị ọrụ gọọmentị tọọrọ ya maka ebubo na ọ na-etinye aka na atụmatụ maka ngagharị iwe megide gọọmentị".

O mechara gwa The Independent na a kpọpụrụ ya maka ajụjụ gbasara NGO ya, Peace Project, mgbe ahụ a na-ebo ya ebubo na ọ na-anakọta ndị ntorobịa maka ọzụzụ agha na ndị mmegide Movement for Democratic Change. A kụrụ ya ihe n'ụkwụ ụkwụ ya na ogwe rọba (nke a na-ekwu na ọ bụ ngwá ọrụ ịta ahụhụ kachasị amasị ọchịchị na Zimbabwe n'ihi na ha anaghị ahapụ akara ọ bụla a ga-ahụ anya n'oge ikpe na-esote).

Mgbe ụbọchị atọ gasịrị, e nyefere ya n'aka otu ndị ọzọ na-agba ajụjụ ọnụ nke kwuru na ha bụ ndị ọrụ "iwu na iwu". A na-eyi ya egwu na ọ ga-abụ "mgbukpọ" ma ọ bụrụ na ọ họrọ ịghara ịbụ onye akaebe maka ikpe a na-ebo ebubo ọzụzụ agha.

Ndị ama ama n'ụwa gụnyere Gordon Brown na Condoleezza Rice chọrọ ka ahapụ ya.[1] Ndị a na-akpọ "Group of Elders", gụnyere Jimmy Carter, Kofi Annan na Graça Machel, bụ ndị a na-ajụ ịbanye na Zimbabwe n'oge ahụ, rịọrọ ka a tọhapụ Mukoko na nnọkọ akụkọ na South Africa..

Ụlọikpe Kasị Elu nke Zimbabwe nyere ndị uwe ojii Zimbabwe iwu ka ha chọọ Mukoko. Ndị uwe ojii leghaara iwu ahụ anya bụ ndị gọnahụrụ ihe ọmụma banyere ebe ọ nọ.

Ka ọ dị ugbu a, a manyere Mukoko ikpere n'ala n'elu nkume ruo ọtụtụ awa mgbe a na-agba ya ajụjụ ọnụ na mgbalị ịmanye ya ịbịanye aka na nkwupụta na ọ kpọtara onye bụbu onye uwe ojii na atụmatụ a. Ọnọdụ ahụike ya kara njọ ma mesịa nye ya ọgwụ iji gwọọ nnukwu nsogbu ahụ. A manyere ya ịgụ nkwupụta na igwefoto ma manye ya ikweta njikọ ya na onye bụbu onye uwe ojii Fidelis Mudimu. Ọ nụrụ ka mmadụ na-ekwu na ha nọ na King George VI Barracks na mpụga Harare.

E mechara gwa ya na onye ọzọ a tọọrọ, onye ọrụ ibe ya, Broderick Takawera, nọ n'aka ndị uwe ojii. A kpọgara ya n'etiti ụlọ ọrụ ndị uwe ojii dị iche iche ma manye ya iso ndị uwe ojii na-achọ ụlọ ya na ọfịs ya.

Na 24 Disemba akwụkwọ akụkọ Herald steeti na-akọ na Mukoko apụtala n'ụlọ ikpe na Harare maka ebubo ịnwa iweta ndị mmadụ maka ọzụzụ agha iji nwaa ịkwatu gọọmentị.[1] O nwebeghị ike ịgakwuru ndị ọka iwu. Ọ pụtara n'ụlọ ikpe ya na mmadụ asaa ndị ọzọ a tọọrọ, gụnyere otu nwoke dị afọ 72 na otu nwoke dị afọ abụọ nna ya na nne ya, Violet Mupfuranhehwe na Collen Mutemagawo, nọkwa n'ụlọnga.

N'ọnwa Machị afọ 2009, ọnwa atọ ka a tọọrọ ya, a tọhapụrụ Mukoko na mgbapụta. Ọnọdụ mgbapụta ya chọrọ ka ọ gaa n'ụlọ ọrụ ndị uwe ojii ya dị na Norton kwa izu ma nyefee paspọtụ ya.

N'abalị iri abụọ na otu n'ọnwa Septemba n'afọ 2009, Ụlọikpe Kasị Elu nke Zimbabwe nyere iwu ka a kwụsị ikpe mpụ megide Mukoko. Amnesty International nabatara mkpebi ahụ, na-ekwu na ọtụtụ ndị kwenyere na ebubo ndị ahụ bụ ndị gọọmentị Mugabe ghọgburu dị ka akụkụ nke atụmatụ sara mbara iji mechie ndị mmegide ndọrọ ndọrọ ọchịchị. N'okpuru nchebe nke mmemme nna nna nke ndị omeiwu Germany maka ndị na-ahụ maka ihe ndị ruuru mmadụ, onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị Germany Marina Schuster anọwo na-eme ka a mara ọrụ Mukoko.