Ihe osise mara mma

nka agbụrụ ni ịrụ ndị africa

[1]Nkà Bijago ma ọ bụ nka Bidyogo bụ nka arọ Africa nke ụmụ amaala Bijagos Islands nke Guinea-Bissau ikpe.  [1] Ọ na-agụnye ọtụtụ ihe eji eme ihe kwa ụbọchị na omume emee, na-agba ọsọ akara ngosi nke mmalite nke iche na omenala ha, mana na-egosi ejedebe site n'akpaetiti gaa n'agbaetiti.  [2] A na-akpọ ụdị nka nka dị ka nka Bidyogo na ihe egwuregwu mma ha iche iche na-eme ka nka Bidyogo dị iche na nka Africa ndị ọzọ ma e eso ndị Baga dị nso bụ ndị na-ekerịta ụfọdụ akara ngosi (ma  a na-ewerekwa ya dị ka ihe ngosi nka).  "ebo nnukwu" nke Bacquart).

Ọkpụkpụ nke MHNT
Ihe oyiyi Bijago altar

Iberibe ụlọ nsọ

dezie

Otu n'ime ihe ọrụ Bidyogo kacha pụta ìhè bụ ụlọ arụsị ndị nna ochie nwere ike ibugharị ("iran") nke nwewe ike ịbụ eziokwu ma ọ bụ nke ndị na-eso ụzọ. [1]

Ihe mkpuchi zoomorphic maka emume na-abịa

dezie

Ihe dị iche iche zoomorphic na-anya anya ehi ("vaca-bruta"), shark, stingrays na, mgbe ụfọdụ, anụ ụlọ ndị ọzọ na-eyi n'ememe nke okenye ("fanado") na-a ụmụ nwoke, ma mgbe ụfọdụ.  ụfọdụ site na anọ [2]

Ngwa mmemme ndị ọzọ

dezie

A na-ahụkwa ihe ndị a na-achọ mma nke omenala maka mmemme ụmụbịa nke "fanado" (ihe ihe osisi, ube, ọta, ihe isi, mgbaaka).  A na-enyekwara ụmụ ụmụ ụmụ bebi mara mma ka ha iche nkata ilekọta[2]

Ihe eji eme ihe kwa ụbọchị

dezie

Bissagos na-emepụta ihe pụrụ iche maka mmemme kwa ụbọchị (ịkụ azụ, ọrụ ugbo) na ojiji nkeonwe (stool, nkata, ngwa nri) na ụgbọ mmiri. [2]

Nhazi

dezie

Ọ bụ ezie na ọtụtụ ọnụ ụlọ Bidyogo adịghị egosi nka dị ịrịba ama, ụfọdụ na-ese mgbidi ha na agba na-egbuke egbuke nke nwere akara ọdịnala na ụkpụrụ ọdịnala. Mgbe ụfọdụ, a na-esekwa ọnụ ụzọ mmadụ ma ọ bụ anụmanụ. [2]

Iberibe maka ahia nlegharị anya

dezie

Ụfọdụ n'ime ndị na-ese ihe n'ime obodo na-ese maka ememe ememe nakwa maka ịzụ ahịa njem nlegharị anya, bụ́ nke nwere ike ime ka ndị ọbịa nwee ike inweta iberibe ihe odide ndị na-adọrọ mmasị. [2]

Ntụaka

dezie
  1. 1.0 1.1 Bacquart, Jean-Baptiste, The Tribal Arts of Africa, 1998, Thames and Hudson editors. p.21
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Gallois Duquette, Danielle, "Dynamique de l'Art Bidjogo," IICT, Lisbon, 1983

Njikọ mpụga

dezie