Asụsụ Kwanka

Kwanka, ma ọ bụ Kwang (Kwaŋ), bụ ụyọkọ asụsụ Plateau nke obodo Naịjirịa.

Kwanka
Kwang (Kwaŋ)
Native to	Nigeria
Region	Plateau State, Bauchi State
Native speakers	20,000 (2003)
Language family	Niger–Congo? Atlantic–Congo Plateau Tarokoid Kwanka
Dialects	Kwang (Vaghat, Kadung) Ya (Boi) Bijim (incl. Legeri)
Language codes
ISO 639-3	Variously: jbm – Bijim dkg – Kadung tyy – Tiyaa
Glottolog	vagh1247

iche

Àtụ:Infobox ethnonym Àtụ:Infobox ethnonym Kwang ma ọ bụ Vaghat bụ ụdị dị iche iche. Ndị ọzọ bụ Ya (Tiyaa) na Bijim.

A na-ahụta Vaghat dị ka ihe dị iche na Kadung. Nghọta mmekọrịta dị n'etiti Vaghat/Kadung, Ya na Bijim dị obere.

Kwang na Ya bụ endonyms, ya na loconyms Kadun na Kwanka maka Kwang na Boi maka Ya.

Nkesa

Ndɨ akódhɨ nda ɨ̀ dré akódhɨ nɨ lebèbhá àmɨ dré Càmpàk, Kwànkà, Làrkà, Bùkòʃì, Wùyà, Gileŋ, Kùmbùl, Kaduŋ, Wùꞌìmà, ɗə̀kdèy, Kwándarì, Rɔ̀k, Jàrkàn, Dùfyàm, Mícìji, na ndii. Ha dị na Pankshin LGA na Mangu LGA, Plateau Steeti. Asụsụ ndị gbara ya gburugburu bụ Mwaghavul, Ngas, Pyem na Fulani.

Vaghat

Ndị Vaghat na mbu biri n'ime ugwu ndị Tafawa Balewa na Bogoro LGAs na ndịda ọdịda anyanwụ Bauchi steeti.

• Akusha
• Anjere (ebe a na-ebighịzi)
• Aruti
• Dala
• Goŋzi
• Gwoɓi (ebe obibi anaghịzi ebi). E nwere ọgba ebe a na-edebe okpokoro isi nke ndị nna Vaghat.
• Kaduk (ebe a na-ebighịzi)
• Kudal (obodo dị n'etiti ebe onyeisi ahụ bi)
• Kwafa
• Maŋgar
• Yaghap
• Yalas
• Yaŋ
• Yɔghɔs (Yaush)
• Yise
• Zhindir

Taa, ndị Vaghat akwagalakwa n'ọtụtụ obodo na obodo ndị gbasapụrụ n'ofe steeti Bauchi, Plateau State, na steeti Kaduna (nke kacha nso Zaria).

Vaghat highland clans bụ: Āyàlàs, Àyìtūr, Àtòròk, Āyīpàɣí, Āyīgònì, Àyàkdàl, Àyánàvēr, Āyàtọl, Àyàʒíkʔìn, Àyìʤìlìŋ, Áyàshàlà, na Àzàrā.

Vaghat lowland clans are: Āyàlàs, Àyàkdàl, Àyàʒíkʔìn, Ày nwar, na Àyàgyēr.

Ndị Vaghat nwekwara ọgba n'ugwu ebe ha na-edebe okpokoro isi nke ndị nna nna ha.

n'ihu ịgụ

• [Ihe e dere n'ala ala peeji] Asụsụ Kwaŋ nke Central Nigeria na njikọ ya. Cambridge: Kay Williamson Educational Foundation.
• [Ihe e dere n'ala ala peeji] Asụsụ Vaghat nke Central Nigeria. Cambridge: Kay Williamson Educational Foundation.
• [Ihe e dere n'ala ala peeji] Okpokoro isi na akụ mkpụrụ obi: okpukpe nke ndị Vaghat. Cambridge: Kay Williamson Educational Foundation.