Asụsụ Holma

Holma (nke a makwaara dị ka Da Holmaci, Bali Holma) bụ asụsụ Afro-Asiatic nke a na-asụbu na Naịjirịa na steeti Adamawa . Ndị na-asụ ya gbanwere na asụzi Fulfulde.

E kwenyere na ndị Holma bụ ndị si na Yemen pụta. A na-ekwu na ndị nna nna ha si Yemen kwapụ n'ihe dị ka 110 nke Hijrah kwekọrọ na 728 Gregorian. Ndị Yemen na-achọ ịgbasa Islam, mgbe onye amụma nke Islam na-eleta ha nke ukwuu, na-eziga ndị enyi ya ka ha kụziere ha ọbụna na-enweghị ya ịzọ ụkwụ n'ala, ha nwere mkpali ịgbasa ihe ọmụma na Okwukwe na ala ndị ọzọ karịsịa n'Africa. Ndị Yemen a, ụfọdụ n'ime ha lụrụ ụfọdụ n'etiti ndị enyi nke onye amụma ahụ, na-esi n'otu mpaghara gaa na nke ọzọ, rutere n'ebe ugwu Naịjirịa na ozi ọma Alakụba, ruo n'ógbè a na-akpọ Adamawa ugbu a ma biri na mpaghara ya.

Ka e mesịrị, mgbe ọnwụ nke ndị nna nna nke Holma, ọgbọ laghachiri n'omume ndị na-abụghị nke Islam nke ikpere arụsị na arụrụala ndị ọzọ ruo mgbe mpụta nke Usman Dan Fodio na Jihad ya (mgbalị). N'ihe dị ka 1754-1817, onye guzobere caliphate Sokoto Usman Dan Fodio malitere Jihad ya (mgbalị) iji guzobe alaeze Alakụba site n'ịkwusa ozi ọma na ịlụ agha. Mgbe ha ghọtara nke a, ndị ndú nke ndị Holma kwekọrịtara iji weghachite okwukwe ha furu efu n'aka onye na-ezisa ozi ọma Islam Dan Fodio, n'ebughị agha. Ndị isi Holma zigara Dan Fodio na-ekwupụta nkwado na enyemaka ha. Na nke ahụ, Dan Fodio kwuru "Holma én hòlabe" na-ekwu na (Holmans kwesịrị ntụkwasị obi). Site na nke ahụ, a lụsoghị ndị Holma ọgụ ma ọ dịghị onye e ji dịka oru.

Mgbe oge ụfọdụ gasịrị, ndị isi Holma chọpụtara na ụfọdụ ndị otu na-agbaso omenala ndị ọgọ mmụọ metụtara asụsụ Holma na ofufe nke arụsị. Dị ka ihe ngwọta, ndị isi ahụ yiri egwu na "onye ọ bụla na-edebe omenala ndị ọgọ mmụọ na asụsụ nke arụsị, mgbe ọ nabatara Islam, ga-anwụ n'ihi na chi na-ewe iwe". N'ihi nke ahụ, ndị Holma jụrụ ma asụsụ na ọdịnala nke arụsị, iji nọgide na-inwe okwukwe Alakụba ha na iguzosi ike n'ihe ha na Usman Dan Fodio.