Albert Tévoédjrè

Albert Tévoédjrè (10 Nọvemba 1929 - 6 Nọvember 2019) bụ onye edemede na onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị Benin. Ọ bụ Minista mgbasa ozi nke Dahomey (ugbu a Benin) site na 1960 ruo 1963.

Albert Tévoédjrè
Albert Tévoédjré Portrait
Information Minister of Dahomey
Information Minister of Dahomey [[ Ambassador to Àtụ:CountryPrefixThe]]
In office Àtụ:En dash range
Preceded by	None (office established)
Personal details
Born	(1929-11-10) 10 Novemba 1929 Porto-Novo, Dahomey
Died	6 Novemba 2019(2019-11-06) (aged 89) Porto-Novo, Benin
Political party	Dahomeyan Unity Party

Oge ọ malitere

Agụrụ Tévoédjrè na Toulouse, Friborg na Ụlọ Akwụkwọ Gụsịrị Akwụkwọ na International Studies na Geneva.[1] Ọ kụziri na ụlọ akwụkwọ sekọndrị na Cahors, Dakar na Porto-Novo tupu ọ gaa Paris ịchụso ọrụ ide. Mgbe ọ nọ na Paris, o degaara L'Afrique révoltée na 1958 na Afrique debout na 1959. O dekwara ọrụ dị ka onye nchịkọta akụkọ na onye isi akwụkwọ akụkọ nwere akụkụ aka ekpe L'Étudiant Noir. N'oge a, ọ na-agakarị ndị otu aka ekpe iji kparịta ihe gbasara ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Na ndị a na dị iche iche ogbako omenala gafee Europe na Asia, ọ mụtara ịsụ German, English na Spanish, e wezụga French obodo ya.

Tupu Benin kwupụta nnwere onwe ya, Tévoédjrè nyere aka chọta ọgbakọ na-akwado nnwere onwe Mouvement Africain de Libération Nationale na Ligue pour la Promotion Africaine, yana onye isi Syndicat National des Ensignants du Dahomey. N'ọnwa Febụwarị 1960, Tévoédjrè sonyeere na iku n'ụlọ akwụkwọ nka nka na Cotonou. Ndị ngagharị iwe ahụ rịọrọ ka a chụrụ ndị prọfesọ abụọ dara ọtụtụ ụmụ akwụkwọ wee chụpụ ha.

Ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị

N’October 1960, Tévoédjrè tinyere akwụkwọ maka ọkwá ọchịchị. Ọ natara ọrụ odeakwụkwọ nhazi nke Dahomeyan Unity Party (PDU). Ọrụ mbụ ya bụ ikwusa na otu ìgwè mmadụ ga-agwa ndị na-agụghị akwụkwọ banyere akụkọ sitere n'aka gọọmentị. Ndị gụrụ akwụkwọ nwere ike ịgụ akwụkwọ akụkọ atọ gọọmentị na-akwado: L'Aube Nouvelle, La Nation na La Depeche du Dahomey. Tévoédjrè edeela kọlụm maka otu n'ime ndị a, L'Aube Nouvelle.

Onye isi ala Maga họpụtara ndị minista ọhụrụ na ọchịchị ya na 30 Disemba, ma họrọ ọtụtụ ndị isi site na RDD na PND. Ọ họpụtakwara ọtụtụ ndị ọhụrụ, dị ka Bertin Borna n'okpuru Ọrụ na Ọrụ Obodo, na Tévoédjrè, Minista Ozi ọhụrụ. N'ọnọdụ a, ọ malitere ịkwụsị mbipụta nke akwụkwọ akụkọ mmegide Justin Ahomadegbé-Tomêtin, Dahomey-Matin, na onye bu ya ụzọ, Cotonou-Matin. Nke a kwekọrọ na iwu na-egbochi nnwere onwe ikwu okwu nke e mere na Febụwarị nke afọ ahụ.

Na 26 May Tévoédjrè gwara Maga na Ahomadégbé-Tomêtin kpara nkata igbu onye isi ala mana ejidere ya na mmadụ iri na otu ndị ọzọ na-agbagha. Edebere ụbọchị ikpe ahụ maka Disemba. Ọ dị iche na ọtụtụ ikpe ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'Africa bụ na a na-eme ya n'ihu ọha na a na-ahapụkwa ya ka ọ bụrụ ọkàiwu si Paris. N'ọnọdụ ọ bụla, Ahomadégbé-Tomêtin nwetara afọ ise maka ọrụ ọ na-ekere na nkata ahụ, ma ndị ọzọ a na-ekpe ikpe site na otu ruo afọ iri. Maga mechara tọhapụ ha na Nọvemba 1962, na-ekwu na mgbasa ozi na ọ bụghị naanị n'ihi omume ọma ha n'ụlọ mkpọrọ kamakwa iji mee ka ya na ndị iro mbụ ya dịghachi n'otu.

Tévoédjrè mere ka ndị ọchịchị Dahomeyan kwenye ka ha mepụta Agence Dahomennée de Presse ka ọ na-edu ya, na tupu afọ ahụ agwụ, ọ nwere ohere ịnweta ọrụ waya nke Agence France-Presse na otu onye na-ahụ maka akwụkwọ akụkọ Dahomeyan. Ọrụ ọzọ nke ya bụ ịrụ ụlọ ngosi ihe mgbe ochie ga-agbakọta akụkụ nka niile nke Dahomey. Na Julaị 1961, e nyere ya onye na-ebugharị 30-kilowatt, ike okpukpu asaa karịa nke Redio Dahomey nwere, nke Ngalaba Ozi nke Ụlọ Ọrụ Mgbasa Ozi nke France nke Overseas (SORAFOM). Mịnịsta na-ahụ maka mgbasa ozi ka akpọrọ onye odeakwụkwọ ukwu nke African na Malagasy Union na Nọvemba 1961.

N'oge okpomọkụ nke 1963, Dahomey nwere nnukwu ọgba aghara n'ihi ọnwụ nke osote Daniel Dessou. Na 28 October Chief of Staff nke 800-man Dahomeyan Army Christophe Soglo weghaara obodo ahụ. iji gbochie agha obodo. Ọ chụpụrụ ndị kansụl, gbasaa Nzukọ ahụ, kwụsị iwu ma machibido ụdị ngagharị iwe ọ bụla iwu.Ọ bụghịzi onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị Benin, na 1964, a họpụtara Tévoédjrè ịrụ ọrụ na International Affairs Center na Mahadum Harvard. Ọ kụzikwaara na Geneva Graduate Institute of International Studies na Mahadum Georgetown .

N'afọ 1991, ọ bụ onye na-azọ ọkwa onye isi ala ma bụrụ onye nke atọ na ihe karịrị 14% nke votu.

Tévoédjrè nwụrụ na 6 Nọvemba 2019 na Porto-Novo mgbe ọ dị afọ 89.