Aegide nke Boeck
| ụdịekere | nwoke  |
|---|---|
| aha enyere | Gilles |
| ụbọchị ọmụmụ ya | 13 Novemba 1875 |
| Ebe ọmụmụ | Oppuurs |
| Ụbọchị ọnwụ ya | 20 Disemba 1944 |
| Ebe ọ nwụrụ | Lisala |
| ọrụ ọ na-arụ | Catholic priest, linguist, Catholic bishop |
| Ọkwá o ji | titular bishop, vicar apostolic, bishop |
| okpukpere chi/echiche ụwa | Catholic Church |
| consecrator | Antoine Alphonse de Wachter, Louis Joseph Legraive, Eugène Van Rechem |
| ikike nwebiisinka dị ka onye okike | copyrights on works have expired |
A mụrụ Égide de Boeck na 13 Nọvemba 1875 na Oppuurs, Belgium. Ọ bụ onye ụkọchukwu, onye okpukpe na onye ọkà mmụta asụsụ na Belgian Congo n'oge ahụ. Ọ nwụrụ na 20 Disemba 1944. [1]
Ndụ
dezieDe Boeck tolitere na Flanders. Nna ya bụ onye nkuzi ụlọ akwụkwọ praịmarị, nne ya bụ nwanyị na-anụ ọkụ n'obi. [2] nwere ọtụtụ ụmụnne nwoke na ụmụnne nwanyị: Alphonse, onye ụkọchukwu na Belgium, Marlo, Achilles na Jules, ha abụọ bụ ndị ozi ala ọzọ na Scheut, nwanne nwanyị na-arụ ọrụ dị ka onye nọn na Philippines na nwanne nwoke lụrụ di.
Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ sekọndrị na Malines, ọ banyere na noviciate nke ndị ozi ala ọzọ nke Scheut na 1894. A họpụtara ya ka ọ bụrụ ụkọchukwu na July 1, 1900 ma zigara ya New Antwerp (nke bụ Makanza ugbu a) na Congo na September 1 nke otu afọ ahụ. Site na 1913 ruo 1916 ọ bụ Onye isi ndịozi nke Kasaï Supérieur.
Na 8 Mee 1921, a họpụtara ya ka ọ bụrụ Bishọp na Bishọch nke Azotus. Na Jenụwarị 4, 1921, ọ malitere ọrụ dị ka Vicar Apostolic nke New Antwerp, nke ọ nọrọ ruo Jenụwarụ 27, 1936. [1]'ụbọchị ahụ, a họpụtara ya ka ọ bụrụ onye nnọchi anya ndịozi nke Lisala n'ihi nhazi nke dioceses Congolese, nke ọ nọgidere na ya ruo ọnwụ ya.
Lingala
dezieDị ka nwa onye nkuzi, usoro ụlọ akwụkwọ dị mkpa nye de Boeck. Site na mbido, o kpebisiri ike imeziwanye agụmakwụkwọ na Belgian Congo. Na njem ya, ọ na-elebara ụlọ akwụkwọ anya mgbe niile ma na-ewebata ndị nyocha ụlọ akwụkwọ. Ọ chọpụtara na e nwere ọtụtụ ụdị Bangala a na-asụ na mpaghara ahụ. Ọ chịkọtara ozi niile dịnụ ma jikọta ya n'otu asụsụ, Lingala. Ọrụ a mere ka a sụgharịa Agba Ọhụrụ na ụtọ asụsụ na akwụkwọ ọkọwa okwu. [3] Ọrụ asụsụ ya bụ mgbe niile ụzọ isi kwụsị, ọkachasị maka ụlọ akwụkwọ ahụ.
Mgbe ụfọdụ, a na-ekwupụta nkatọ na de Boeck webatara Lingala n'ebe niile ma wepụ asụsụ ndị dị n'ógbè ahụ. Nke a nwere ike ịbụ eziokwu, ebe ọ bụ na ohere dị nta nke ndị ozi ala ọzọ ekweghị ka ha dee akwụkwọ ọgụgụ maka ihe karịrị asụsụ 200. N'aka nke ọzọ, de Boeck na-akwado mgbe niile na a ga-azụlite asụsụ obodo n'akụkụ Lingala nakwa na, dịka ọmụmaatụ, ekwesighi ịme ntụziaka okpukpe n'ụzọ doro anya na Lingala. Maka Lingombe, Ebudja na Gbaka, o nwere ihe nkuzi kwekọrọ ekwekọ. [2]
Mgbanwe
dezieA na-akpọ ebe ọdịnala Égide-de-Bœck na Mongala, Équateur na Southern Ubangi aha de Boeck.
Nke Egide de Boeck dere
dezie- Asụsụ Congo Omume ịgụ ihe maka iji nke steeti site n'aka nna nke ọgbakọ Scheut. Brüssel, s.a.: J. Lebègue & Cie.
- Ọmụmụ ihe na omume nke Lingala, na okwu na ahịrịokwu ndị a na-ahụkarị. Antwerpen, 1942: Impr. Saint Norbert
- Eenige begrippen van lingala: met boislijst en__ilo____ilo____ilo__ Nkọwa ụfọdụ nke lingala na okwu na ahịrịokwu nke oge a. [Ihe e dere n'ala ala peeji] Th. Dewarichet
- Asụsụ na Okwu Lingala. Neu Antwerpen, 1904: Ọrụ nke Sacré Cœur.
Edensibia
dezieosimiri n'etiti ndịda Gabon na Cabinda, ọtụtụ n'ime ha nọ na mpaghara Kouilou, Pointe-Noire na Niari nke Republic of the Congo.Ndị Vili (otu Muvili, ọtụtụ Bavili) bụ ndị bi na
- ↑ 1.0 1.1 Register of Lisala
- ↑ 2.0 2.1 Biography on Aequatoria
- ↑ Grammaire et Vocabulaire de Lingala, 1904.