Ịgba akwụna dị nsọ

, igba akwuna ndi NSO, akwuna nke altar, akwuna nke otu nzuzo na akwuna nke uka bu aja nke gunyere ikwu ugwo mmeko nke ana eme n'aha ekpemerechi, n'udi aja nke omumu maobu alumdi na nwunye di NSO. Ndi guru akwukwo na Acho ka akpo ya mmeko ndi NSO maobu aja mmeko di NSO ebe ikwu ugwo adighi.

Inanna/Ishtar, chi nwanyị Mesopotamian nke mmekọahụ na ọmụmụ, nke e sere na arịa ememe

Akụkọ ihe mere eme nke ịgba akwụna dị nsọ, ọkachasị n'ebe ụfọdụ na oge ụfọdụ, bụ iskwu na-ese okwu n'ime ụwa agụmakwụkwọ.[2] N'akụkọ ihe mere eme, akụkọ ihe mere eme na-ewere ya dị ka ihe ga-ekwe omume, dabere na ọtụtụ akwụkwọ akụkọ oge ochie na ndị na-ede akụkọ na-akọwapụta omume ya, ọ bụ ezie na o siri ike ịmata ọdịiche dị n'etiti ezi ịgba akwụna na mmekọahụ dị nsọ na-enweghị ụgwọ ọrụ.[3] Otú ọ dị, agụmakwụkwọ na narị afọ nke iri abụọ na otu agbaghawo eziokwu nke ịgba akwụna dị nsọ dị ka echiche, na-atụ aro na nkwupụta ndị ahụ dabere na ntụgharị na-ezighi ezi, nghọtahie ma ọ bụ ihe ndị edemede oge ochie mepụtara. [3] Ndị na-ede akwụkwọ akọwakwala ihe akaebe dị ka Ịgba akwụna nke ụwa na-eme n'ụlọ nsọ ahụ n'okpuru nkwado nke chi ọmụmụ, ọ bụghị dị ka omume nke ofufe okpukpe n'onwe ya.

Nkọwa

Ịgba akwụna dị nsọ nwere ọtụtụ njirimara dị iche iche dabere na mpaghara, klas na echiche okpukpe nke oge na ebe, n'ihi ya, ọ nwere ike ịnwe ọtụtụ nkọwa dị iche iche. Otu nkọwa nke e mepụtara bụ n'ihi ụdị ịgba akwụna dị nsọ nke edere na akwụkwọ ọdịnala: ire nwa agbọghọ na-amaghị nwoke ma ọ bụ rinni [nkọwa dị mkpa] iji sọpụrụ chi nwanyị ma ọ bụ ịgba akwụna, ndị akwụna ọkachamara ma ọ bụ ndị ohu nke ụlọ nsọ ma ọ bụ ebe nsọ, na ịgba akwụna nwa oge nke na-eme tupu alụmdi na nwunye ma ọ bụ n'oge ememe ụfọdụ. 

Ebe Ọwụwa Anyanwụ Ụwa Oge Ochie

Ndị obodo oge ochie dị nso n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ Ụwa dị n'akụkụ osimiri Tigris na Yufretis gosipụtara ọtụtụ ebe nsọ na ụlọ nsọ ma ọ bụ ụlọ nke eluigwe a raara nye chi dị iche iche. Akụkọ onye ọkọ akụkọ ihe mere eme nke narị afọ nke ise BC Herodotus na ihe akaebe ndị ọzọ sitere n'Oge Ndị Gris na Oge Ochie na-atụ aro na ọha mmadụ oge ochie na'oge ochie na-agba ume ime emume mmekọahụ dị nsọ ọ bụghị naanị na Babilọn na Saịprọs, kamakwa n'ebe niile dị nso n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ.

Ọrụ nke ndị na-eme nchọpụta gbasara okike dị ka Daniel Arnaud, Julia Assante na Stephanie Budin emeela ka ọdịnala agụmakwụkwọ niile nke kọwaa echiche nke ịgba akwụna dị nsọ nwee obi abụọ.[10][11] Budin na-ele echiche nke ịgba akwụna dị nsọ anya dị ka akụkọ ifo, na-arụ ụka na omume ndị akọwapụtara na isi mmalite bụ nghọtahie nke ma ọ bụ mmekọahụ na-enweghị ụgwọ ma ọ bụ ememe okpukpe na-abụghị mmekọahụ, ma ọ bụ ikekwe ọbụna chepụtara dị ka ngwaọrụ okwu.[1]

Sumer

N'ime narị afọ nke iri abụọ, ndị ọkà mmụta kwenyere n'ozuzu na a na-eme ụdị emume alụmdi na nwunye dị nsọ (hieros gamos) n'etiti ndị eze nọ na mpaghara oge ochie nke Near Eastern nke Sumer na ndị isi nchụàjà nwanyị nke Inanna, Chi nwanyị Sumerian nke ịhụnanya mmekọahụ, ọmụmụ, na agha, nke a mechara kpọọ Ishtar. Eze ahụ ga-alụ nwanyị ahụ iji nọchite anya njikọ Dumuzid na Inanna. Dị ka onye a ma ama na-amụ banyere ndị Asiria bụ Samuel Noah Kramer si kwuo, ndị eze ga-eme ka ha bụrụ ndị iwu kwadoro site n'ịrụ ọrụ mmekọahụ n'ụlọ nsọ nke chi nwanyị ọmụmụ Ishtar kwa afọ n'ụbọchị nke iri nke emume Afọ Ọhụrụ Akitu.[13]

Otú ọ dị, ọ dịghị ihe akaebe doro anya dị ndụ iji gosipụta na a gụnyere mmekọahụ, n'agbanyeghị ọtụtụ nkọwa a ma ama banyere omume ahụ.[14] O kwere omume na njikọ ndị a emeghị kama ọ bụ ihe ịchọ mma n'ihe oyiyi nke eze ahụ; ukwe ndị na-eto ndị eze oge ochie nke Near East maka mmekọrịta ha na chi nwanyị Ishtar na-ekwukarị banyere ha dị ka ndị na-agba ọsọ 320 mi), na-achụ àjà, na-eri oriri na chi anyanwụ Utu, ma na-anata okpueze eze site na An, niile n'otu ụbọchị.[15] Ụfọdụ ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme nke oge a na-arụ ụka n'otu ụzọ ahụ, ọ bụ ezie na a na-ese okwu banyere ọnọdụ ha.[16][17]